![Zdjęcie z okresu getta wzdzielnicy Środula w Sosnowcu lub Kamionki w Będzinie. Lokalizacja dokładna nieznana. [fot. United States Holocaust Memoriał Muzeum]](https://tvs.pl/wp-content/uploads/2023/09/779809-780x470.jpeg)
Wspomnienia o okresie okupacji w Sosnowcu. Tematem społeczność żydowska
Duże wydarzenie w Pałacu Schoena w Sosnowcu
Od kilku lat coraz częściej w przestrzeni publicznej mówi się o tragicznym losie Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego. Przed wojną, tylko w Sosnowcu i w Będzinie, mieszkało ich łącznie aż około 60 tys.
28 września w Pałacu Schoena w Sosnowcu odbędzie się sesja popularnonaukowa, które głównym tematem będzie likwidacja żydowskiego getta w dzielnicy Środula. Przypomnijmy, że Niemcy w trakcie II wojny światowej getto w Sosnowcu zaczęli tworzyć w październiku 1942 r. To właśnie wtedy nakazano Żydom przymusową przeprowadzkę na teren dzisiejszej dzielnicy Środula. W szczytowym okresie getta mieszkało tam nawet około 20 tys. osób. W przeciwieństwie do gett w Łodzi, Warszawie, czy Krakowie sosnowieckie getto nie było ogrodzone murem. Nie zmienia to faktu, że ucieczka z niego była i tak bardzo trudna. Likwidacja getta w Sosnowcu nastąpiła niespodziewanie w nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1943 r. Na Środuli rozegrały się dantejskie sceny. Żydów mordowano, siłą wyciągano z prowizorycznych kryjówek i pędzono w kierunku Będzina, skąd deportowano ich bezpośrednio do obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau. O tych dramatycznych wydarzeniach opowiedzą naukowcy i regionaliści.
10.00 – 10.15
Otwarcie sesji
10.15 – 10.40
Natan Eliasz Szternfinkiel i jego „Zagłada Żydów Sosnowca”
Dr Aleksandra Namysło (IPN Oddział w Katowicach)
10.40 – 11.05
Wyobraźnia na gruzach. Próba odtworzenia topografii getta w Sosnowcu-Środuli Tomasz Grząślewicz (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
11.05 – 11.30
Jak powstał spektakl „Środula. Krajobraz Mausa” w Teatrze Zagłębia Weronika Janosz (Teatr Zagłębia w Sosnowcu)
11.30 – 11.55
Bohaterowie żydowskiego ruchu oporu w Zagłębiu Dąbrowskim Piotr Jakoweńko (Fundacja Brama Cukermana)
11.55 – 12.10
„Pro Memoria – Bojownicy z Kamionki” – impresje fotograficzno-muzyczne Maciej Stobierski (Stowarzyszenie Polskich Artystów Fotografików)
12.15 – 12.40
Mieszkańcy Sosnowca z pomocą Żydom w okresie niemieckiej okupacji (wybrane historie)
Tomasz Gonet (IPN Oddział w Katowicach)
12.40 – 13.05
„Była dla mojej rodziny kimś więcej niż tylko pomocą domową”. Rodzina Zaorskich w ukryciu
Anna Malinowska („Gazeta Wyborcza”)
13.05 – 13.30
„Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim” Karolina Jakoweńko (Fundacja Brama Cukermana, Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – Muzeum w Gliwicach)
Muzeum prosi o potwierdzenie uczestnictwa telefonicznie (32 363 45 18) lub mailowo (promocja@muzeum.org.pl). Wstęp na sesję jest bezpłatny.
