Projekt Żorro z Żor w finale międzynarodowego konkursu THE PLAN Award!
To kolejny sukces śląskiej architektury! Projekt Żorro z Żor znalazł się w gronie 25 najlepszych budynków wielorodzinnych w Europie w prestiżowym konkursie THE PLAN Award 2025. To nie tylko wyróżnienie dla zespołu projektowego, ale też dowód, że ambitna architektura może powstawać również w mniejszych miastach.
Architektoniczny „superbohater” z Żor
Chociaż projekt wzbudza kontrowersje, to przede wszystkim jest obiektem zainteresowania. Wyrazista forma i mocny czarny kolor, a także niecodzienna nazwa budynku przyciąga nie tylko mieszkańców osiedla, ale także innych, którzy często podjeżdżają i fotografują blok. Jak podkreśla projektant Maciej Franta – bryła wzbudza emocje, nie tylko zachwyty, ale również skłania ku zadawaniu pytań.
-
No na pewno wzbudza zainteresowanie i kontrowersje oczywiście, no bo każda wyrazista forma o specyficznej nazwie zawsze w jakiś sposób wzbudza zainteresowanie, więc wzbudzenie zainteresowania i różnych emocji oczywiście chyba jest to najbardziej adekwatnym elementem. Myślę, że z czasem on też się jakby zikonizował, może to mocne słowo, jakby ładnie usytuował w mieście i raczej mieszkańcy go lubią. – mówi Maciej Franta – To znaczy takie mam przynajmniej wrażenie. Często jak tam jestem, widzę jak podjeżdżają ludzie i go fotografują. No na pewno wzbudza zainteresowanie, to fakt.
-
Budynek wyróżnia się też m.in. otwartymi przestrzeniami zewnętrznymi, które zastępują tradycyjne balkony. Każde mieszkanie zyskuje dzięki temu nawet 30–50% więcej powierzchni użytkowej w postaci przestronnych tarasów – nazwanych przez architektów „salonami letnimi” i „ogrodami letnimi”.
Czarna elewacja nie jest przypadkiem – reaguje na światło i temperaturę. Latem odbija słońce w najcieplejszych porach dnia, a zimą oddaje ciepło, poprawiając komfort mieszkańców.
- Chcieliśmy udowodnić, że dobra architektura nie jest zarezerwowana tylko dla metropolii. Można ją tworzyć także w mniejszych miastach, z poszanowaniem lokalnego kontekstu – podkreślają autorzy projektu.
Przecięty pod skosem ma wiele nawiązań
Budynek wygląda jak standardowa bryła bloku jakich wiele, ale przecięta pod skosem. Autorzy nawiązując do tego cięcia połączyli go z szablą Zorro, a że budynek stoi w Żorach, dodano ostateczną kropkę nad ,,Z”.
- Cała kwestia polega na tym, że budynek jest wyrazisty, ale mówi tym samym językiem. Czyli też jest prosty, też ma proste podziały elewacyjne, proste balkony. Jest pragmatyczny, prosty, tani w realizacji. Różni go tylko tym, że został przecięty. Nie jest formą zupełnie obcą w tym miejscu. – tłumaczy Maciej Franta, autor projektu
Budynek, jak podkreślają autorzy, jest tańszy już na etapie budowy i użytych materiałów. Dzięki czemu udało się oferować mieszkania w bardziej przystępnych cenach. Autorzy projektu od początku zakładali ideę less waste z zachowaniem praktycznej przestrzeni do życia. Duży taras zamiast małego balkoniku poprawia również jakość życia, jest miejsce na rośliny i meble wypoczynkowe.
– Z każdego pokoju i kuchni praktycznie są drzwi wyjściowe na ten taras. W związku z tym to są takie fajne cechy, które powodują, że to jest realna wartość tego budynku. To, że niesie za sobą wartości mieszkaniowe. – dodaje architekt.
Mieszkańcy już aranżują tarasy
W budynku znajduje się 51 mieszkań i już wszystkie zostały zamieszkane. Chociaż minął niecały rok od oddania projektu, już widać, że wszystkie tarasy zaczynają nabierać barw. Nowi mieszkańcy aranżują swoje letnie salony, ale i urządzają mieszkania po swojemu.
– Nam zależy, żeby oni na tych tarasach spędzali czas, żeby to było bardziej zbliżone do budynku takiego rekreacji niż tylko i wyłącznie mieszkaniówki. – przekonuje projektant Maciej Franta
Czym jest THE PLAN Award?
THE PLAN Award to międzynarodowy konkurs architektoniczny organizowany przez magazyn „The Plan”. Co roku wyróżnia projekty z całego świata, które łączą estetykę, funkcjonalność i odpowiedzialność za przestrzeń.
Kluczowe informacje o konkursie:
- Organizator: magazyn The Plan (Włochy)
- Cel: promowanie doskonałości w architekturze, designie i urbanistyce
- Kategorie: 20 różnych dziedzin projektowania
- Zasięg: ponad 1000 zgłoszeń rocznie z całego świata
- Prezentacja finalistów: publikacja na platformach The Plan oraz w międzynarodowej książce poświęconej architekturze
Żorro otrzymał nominację w kategorii budynków mieszkaniowych wielorodzinnych (housing), rozstrzygnięcie konkursu już niebawem. Projekt znalazł się w czołówce 25 obiektów w finale wybranych spośród setek zgłoszonych.
- Z Polski jesteśmy jedyni w tej kategorii. Natomiast obok nas jest Stephen Hall, światowej sławy architekt więc to jest piękne wyróżnienie. – dodaje Maciej Franta
Jak podkreślono, jeśli chodzi o konkursy, to wiele projektów np. obiektów publicznych zdobywa finałowe miejsca, ale wyjątkowym wyzwaniem jest tzw. mieszkaniówka. Najtrudniej jest taki obiekt zaprojektować zarówno estetycznie jak i praktycznie.
Pracownia Frantagroup – śląska marka z europejskim rozmachem
Za projektem Żorro stoi Maciej Franta, architekt z Chorzowa, założyciel katowickiej pracowni Frantagroup. To jedno z najbardziej rozpoznawalnych biur architektonicznych w Polsce, skupiające ponad 20 specjalistów.
Maciej Franta (ur. 9 października 1983 r.) ukończył Politechnikę Krakowską, a doświadczenie zdobywał m.in. w Nowym Jorku, Dublinie i Knoxville (USA). W 2022 roku trafił na prestiżową listę „40 under 40” – czterdziestu najbardziej obiecujących architektów Europy poniżej 40 roku życia.
Franta to laureat dziesiątek międzynarodowych nagród, m.in. Architecture Masterprize, World Design Awards, DNA Paris Design Awards czy Nagrody Architektonicznej „Polityki”. W jego dorobku znajdują się takie projekty jak:
- Villa Reden w Chorzowie – uznana za jeden z najlepszych budynków mieszkalnych na świecie,
- Hotel Wisła w Wiśle,
- osiedle Zielona Dolina w Zabrzu,
- Lofty Primo w Chorzowie,
- oraz właśnie Żorro w Żorach – architektoniczny symbol nowoczesnego podejścia do miejskiego życia.
Maciej Franta jest także wnukiem wybitnego architekta Aleksandra Franty, współtwórcy m.in. katowickiego osiedla Tysiąclecia.
