200 tys. ludzi bez dostępu do kolei. Gdzie? RAPORT
W woj. śląskim 209 tys. ludzi nie ma dostępu do czynnej stacji kolejowej. Najgorzej jest w pow. kłobuckim, bieruńsko-lędzińskim, Żorach i Bytomiu. Najlepiej: w Katowicach i Myszkowie. Raport UTK
olejowy ranking powiatów przygotował Urząd Transportu Kolejowego. Obejmuje rok 2021 i nosi tytuł Wskaźnik wymiany pasażerskiej w powiatach w Polsce 2021. Wynika z niego, że w woj. śląskim 4,7 proc. mieszkańców (209 tys.) nie posiada dostępu do czynnych stacji kolejowych. Oto raport UTK.
Ranking UTK. Dostęp do kolei w Polsce
W Polsce jest 380 powiatów (łącznie z miastami na prawach powiatu). Na terenie 43 z nich, czyli ponad 11 proc., pociągi nie zatrzymywały się w ogóle! Wynika to m. in. z powodu braku infrastruktury czy braku oferty pasażerskiej.
– W wielu przypadkach dane potwierdzają, że potencjał kolei w odniesieniu do części stacji i przystanków osobowych nie jest w pełni wykorzystywany. Wpływ na to ma zarówno rozmieszczenie stacji, rozkłady jazdy, jak i wyzwania związane z dobrym skomunikowaniem – stwierdza w raporcie dr inż. Ignacy Góra, prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Powiatem o największej wymianie pasażerskiej w Polsce jest Sopot. Na jednego mieszkańca w 2021 r. przypadało aż 233 pasażerów, którzy wsiedli lub wysiedli na jednej ze stacji znajdujących się na jego obszarze.
Wśród powiatów bez dostępu do usług kolejowych znajdują się miasta na prawach powiatu z terenu aglomeracji śląskiej, jak Jastrzębie Zdrój czy Piekary Śląskie. Wśród powiatów o dużym potencjale są takie, które mają infrastrukturę kolejową wykorzystywaną w ruchu towarowym, linie oddane do użytku lokalnym zarządcom. Ale także miasta, w których konieczna będzie budowa nowej infrastruktury, jak np. w Bytomiu. Wskaźnik wymiany pasażerskiej w wielu miejscowościach jest bardzo niski, pomimo że na terenie danego powiatu są linie kolejowe i każdego dnia pociągi zatrzymują się na stacjach kilkanaście razy na dobę.
Śląskie. Dostęp do kolei. Gdzie jest najlepiej, gdzie najgorzej?
4,7 proc mieszkańców (209 tys.) nie posiada dostępu do czynnych stacji kolejowych. Wynika to z braku kolei w trzech dużych ośrodkach miejskich: Jastrzębiu-Zdroju, Piekarach Śląskich oraz Siemianowicach Śląskich. Na pocieszenie: w woj. mazowieckim to ponad 250 tys. ludzi.
- Jastrzębie-Zdrój to 90-tysięczne. miasto, które od 2001 roku nie ma dostępu do kolei. Jest szansa, że w przyszłości się to zmieni. Jest umowa na realizację projektu i budowę połączenia kolejowego Jastrzębia-Zdroju z Katowicami
- Piekary Śląskie są miastem, w którym układ linii kolejowych projektowany był do wykorzystania w przemyśle wydobywczym, nie do przewozu osób. Istnieje tam jedynie częściowo infrastruktura na linii 145, a także na liniach kopalnianych 716 oraz 887. Pomimo tego od 1976 roku miasto to pozostaje bez pasażerskich połączeń kolejowych. W tym wypadku również rozważana jest możliwość uruchomienia pasażerskich połączeń kolejowych na linii 887, która znajduje się bliżej centrum miasta niż główna linia 14529.
- Od 1968 roku Siemianowice Śląskie sa miastem bez kolei. W przeszłości wielokrotnie próbowano realizować projekty przywrócenia kolei do Siemianowic. Jednak były to projekty modernizacji linii biegnących przez to miasto, nieprzewidujące stworzenia punktu zatrzymań pociągów. Poprawa połączeń autobusowych mogłaby być pewnym rozwiązaniem transportu zbiorowego w mieście.
Katowice i Myszków przodują
Najwyższy poziom wskaźnika wymiany pasażerskiej w województwie śląskim odnotowano na terenie Katowic. Wyniósł on 44. Udział stacji Katowice stanowił 87,3 proc. wymiany pasażerskiej na terenie miasta. Z tej wielkości niecałe 16 proc. stanowili pasażerowie przewoźnika PKP Intercity. Ich pociagi na tej stacji zatrzymały się w 2021 r.oku ponad 32,6 tys. razy. Przez Katowice przebiegają linie kolejowe: 1, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 656, 713, 864.
Drugim pod względem wskaźnika wymiany pasażerskiej powiatem w województwie śląskim był powiat myszkowski, w którym znajduje się 7 stacji w dwóch gminach – Myszków (4 stacje) oraz Poraj (3 stacje). W powiecie myszkowskim, liczącym 70,5 tys. mieszkańców, pociągi na stacjach zatrzymywały się średnio od ponad 40 do 62 razy na dobę.
Wykluczenie kolejowe w woj. śląskim
Najniższy wskaźnik wymiany pasażerskiej na stacjach odnotowano w powiatach kłobuckim, bieruńsko-lędzińskim oraz w miastach na prawach powiatów: Żory oraz Bytom.
Na obszarze powiatu bieruńsko-lędzińskiego linią kolejową, na której znajdują się stacje, jest linia 138 (Oświęcim – Katowice). Pociągi zatrzymywały się tam w 2021 średnio 24 razy na dobę. Jednak wielkość wymiany pasażerskiej nie przekraczała 61 wsiadających/wysiadających w ciągu całej doby. Wskaźnik wymiany w tym wypadku wyniósł niecałe 0,4 na mieszkańca.
W Bytomiu, mieście liczącym 163 tys. mieszkańców, wskaźnik wykorzystania kolei na 1 mieszkańca kształtuje się na poziomie 0,96. Oznacza to, że przeciętny mieszkaniec tak dużego ośrodka korzysta ze stacji na jego terenie mniej 1 raz w ciągu roku. Dobowa wymiana pasażerska dla stacji Bytom wynosi blisko 420 osób. Pociągi zatrzymują się na tej stacji średnio ponad 30 razy w ciągu doby. Oznacza to, że na jeden pociąg przypada niecałe 14 osób wsiadających i wysiadających.
– Bytom ma potencjał do zwiększenia udziału publicznego transportu zbiorowego – ocenia UTK. Sugeruje zwiększenie liczby połączeń dalekobieżnych i budowę węzłów przesiadkowych, poprawiających funkcjonalność oraz wzmacniających integrację pomiędzy transportem kolejowym a autobusowym.
Pełny raport UTK o dostępie do kolei w woj. śląskim:
