Aronia – superowoc o nadzwyczajnych właściwościach. Jakich?

Druga połowa wakacji to czas słodko-cierpkiego smaku dojrzałych, granatowych gron aronii. Popularność tych owoców na całym globie rośnie z roku na rok, a ponad 50 tys. ton aronii opuszcza co sezon Polskę we wszystkich kierunkach świata. Czym zachwyca i za co cenić powinniśmy krzew, który tak chętnie zadomowił się w naszym kraju?

Aronia przywędrowała do Polski z obszarów Ameryki Południowej i Kanady, gdzie jako dziko rosnąca i raczej cierpka w smaku otrzymała nazwę „chokeberry” – „dławiąca” jagoda. Ze względu na niewielkie wymagania pod względem uprawy, w pierwszej połowie XIX wieku aronia szybko zadomowiła się najpierw w Rosji, a następnie w pozostałych krajach nadbałtyckich oraz Europe Środkowej. Pierwotnie hodowana była głównie na potrzeby ogrodów botanicznych ze względu na jej liście, które na koniec lata przybierają przyciągającą wzrok czerwono-rdzawą barwę. Do Polski krzew sprowadzono w latach 70’ XX wieku.

Dwie garści aronii, czyli ok. 100 g owoców, pokryją 35% naszego dziennego zapotrzebowania na witaminę C

Wymagający smak surowej aronii zdecydowanie rekompensują jej walory zdrowotne oraz wykorzystanie do produkcji znakomitych domowych przetworów, takich jak dżemy, konfitury czy soki. Dwie garści aronii, czyli ok. 100 g owoców, pokryją 35% naszego dziennego zapotrzebowania na witaminę C, która reguluje szereg funkcji w organizmie, w tym m.in. wspieranie odporności, wpływ na gospodarkę hormonalną, przyswajanie żelaza czy gojenie się ran.

Owoce te zawierają także potas, żelazo i mangan oraz witaminę A, E i B9 (kwas foliowy). Ten ostatni wspiera prawidłowy rozwój układu nerwowego, co szczególnie ważne jest w przypadku kobiet w ciąży i kształtującego się w łonie matki dziecka. Skórka aronii jest dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który korzystnie wpływa na pracę jelit, sprzyja bakteriom w naszym przewodzie pokarmowym a poprzez pęcznienie zmniejsza uczucie głodu.

Owoce aronii o pięknym fioletowo-granatowym kolorze charakteryzują się ponadto jedną z największych pojemność antyoksydacyjnych wśród jagód, to znaczy są bardzo bogatym źródłem antyoksydantów (przeciwutleniaczy) – przede wszystkim antocyjanów. Związki te są odpowiedzialne za wymiatanie z organizmu wolnych rodników, które mogą prowadzić do uszkodzenia komórek.

W warunkach laboratoryjnych antocyjany wykazały obiecujące efekty w walce z nowotworami przewodu pokarmowego u zwierząt, co wzbudziło zainteresowanie naukowców wspominanymi owocami. Aronie są również bogatym źródłem przeciwutleniaczy flawonoidowych, takich jak luteina i karoteny. Zeaksantyny zawarte w owocu aronii wykazują natomiast działanie ochronne w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (ang. Age-related Macular Degeneration, AMD), prowadzącej do uszkodzenia wzroku.

Aronie zawierają kwas szczawiowy, który w nadmiernej ilości przyczynić może się do rozwoju kamieni nerkowych

Warto również wspomnieć, że mrożenie zmniejsza cierpkość nadawaną owocom przez substancje z grupy garbników i ułatwia wydobycie większych ilości soku, co stwarza cenny surowiec przetwórczy. Sok aroniowy obecny jest na półkach sklepowych wielu aptek i sklepów ze zdrową żywnością ze względu na profilaktykę miażdżycy i chorób układu krążenia. Pozostawione bez dodatków, owoce aronii są jednocześnie ubogie w kalorie i tłuszcz.

Jak w przypadku większości owoców i warzyw, również aronie wymagają dokładnego mycia tuż przed spożyciem. Najlepiej starannie opłukać je pod bieżącą, zimną wodą, a następnie delikatnie osuszyć papierowym ręcznikiem lub ściereczką. Temperatura pokojowa wydobywa lepiej ich smak i zapach. Przed umyciem i koniecznie podczas przechowywania musimy zwracać uwagę na owoce spleśniałe, rozpadające się czy zepsute i usuwać je ze zbioru, aby nie uszkodzić innych jagód. Owoce aronii możemy przechowywać w lodówce do ok. tygodnia.

UWAGA! Aronie zawierają kwas szczawiowy, który w nadmiernej ilości i przy niedostatecznej podaży płynów przyczynić może się do rozwoju kamieni nerkowych, a także osłabić absorpcję wapnia i magnezu. 

Źródło: GIS