12 kwietnia obchodzimy Dzień Czekolady. Ta podbija serca smakoszy słodkości już od ponad 3000 lat. W XIX wieku zaczęto produkować ją na skalę przemysłową, co znacząco przyczyniło się do wzrostu jej dostępności.
Aktualnie czekolada spożywana jest na całym świecie, a jej producenci wzajemnie prześcigają się, dodając do niej rozmaite dodatki, takie jak orzechy, owoce, kawałki ciasteczek czy karmel.
Czekolada czy wyrób czekoladopodobny?
Zgodnie z dyrektywą 2000/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 czerwca 2000 r. czekoladę definiuje się jako wyrób czekoladowy z dodatkiem cukrów, zawierający nie mniej niż 35 proc. suchej masy kakaowej ogółem, w tym nie mniej niż 18 proc. masła kakaowego i nie mniej niż 14 proc. suchej masy kakaowej. Zawartość wyżej wymienionych składników różni się w zależności od rodzaju czekolady. Najwyższą zawartością miazgi kakaowej charakteryzuje się czekolada gorzka (35-70 proc.), popularna za to czekolada mleczna nie powinna zawierać jej mniej niż 25 proc. Co ważne, wiele produktów, które możemy znaleźć na sklepowych półkach, wcale nie można nazwać czekoladą, a jedynie wyrobem czekoladopodobnym. Takie produkty nie tylko wypadają gorzej w smaku, ale przede wszystkim mają znacznie mniej wartości odżywczych. Często jednak są wybierane przez konsumentów z uwagi na zdecydowanie niższą cenę.
Są też korzyści
Co do wyjątkowych walorów smakowych czekolady nikogo nie trzeba przekonywać, a rzesza jej fanów jest naprawdę imponująca. Nie brakuje jednak doniesień, że jej spożycie powinno podlegać ograniczeniu z uwagi na wysoką zawartość cukru, tłuszczów nasyconych oraz fakt, że jest bardzo kaloryczna. Dzień Czekolady to jednak idealna okazja, aby odczarować obraz czekolady wyłącznie jako słodkiego grzeszku i wspomnieć także o jej dobroczynnych właściwościach. Wbrew pozorom spożywanie czekolady może wykazywać szereg korzyści dla zdrowia oraz przeciwdziałać wielu chorobom.
Gorzka na plus
Prozdrowotne właściwości czekolada zawdzięcza głównie zawartości flawonoidów w jej składzie. Są to związki należące do grupy antyoksydantów. Hamują one procesy zapalne oraz przeciwdziałają przedwczesnemu starzeniu się organizmu. Czekolada obfituje też w magnez, cynk, selen oraz potas. Co ważne, najwyższe stężenie wyżej wymienionych związków znajduje się w czekoladzie gorzkiej i to jej przypisuje się najwięcej zalet.
• Wykazano, że spożywanie gorzkiej czekolady chroni układ sercowo – naczyniowy, przeciwdziałając np. zawałowi serca czy miażdżycy. Związki zawarte w czekoladzie spowalniają bowiem proces tworzenia się blaszki miażdżycowej oraz chronią śródbłonek naczyń krwionośnych. Co więcej, redukują poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL i obniżają ciśnienie tętnicze.
• Antyoksydanty zawarte w ziarnach kakaowca wpływają korzystnie na pracę mózgu i spowalniają jego starzenie. Chronią także neurony przed procesami degeneracji, przeciwdziałając zaburzeniom otępiennym. Przypuszcza się, że gorzka czekolada może również łagodzić symptomy choroby Alzheimera.
• Nie bez powodu mówi się też o wpływie czekolady na poprawę nastroju. Zawarty jest w niej bowiem tryptofan, z którego powstaje serotonina, będąca hormonem szczęścia.
• Włączenie jej do diety może także łagodzić objawy depresji oraz stany lękowe. W ziarnach kakaowca znajdziemy bowiem fenyloetyloaminę, której niedobór obserwuje się u osób zmagających się z tymi problemami.
• Czekolada poprawia również koncentrację i pamięć, a więc wpływa korzystnie na procesy uczenia się. Pozytywnie oddziałuje też na jakość snu.
• Antyoksydanty zawarte w ziarnach kakaowca poprawiają wrażliwość tkanek na insulinę i metabolizm glukozy, co chroni przed rozwojem cukrzycy, a także łagodzi jej przebieg Zapobiegają też jej powikłaniom. Powyższe działanie przypisuje się natomiast wyłącznie czekoladzie gorzkiej. Mleczna lub biała czekolada może oddziaływać na organizm wręcz odwrotnie z uwagi na wysoką zawartość cukru.
• Chroni przed infekcjami poprzez wzmacnianie układu odpornościowego.
• Wpływa korzystnie na wzrok, zwiększa ostrość widzenia.
• Gorzka czekolada wykazuje również pozytywne korzyści dla osób uprawiających sport. Zawartość flawonoidów przyczynia się do wyższej wydolności organizmu oraz szybszej regeneracji po wysiłku. W czekoladzie zawarta jest także kofeina, która zwiększa wytrzymałość i poprawia wyniki w sporcie.
Jak często spożywać czekoladę? Zalecana dawka
Z uwagi na wysoką kaloryczność czekolady (525 kcal/100g), jej spożycie nie powinno przekraczać 20g dziennie. Taka ilość odpowiada mniej więcej czterem kostkom.
Kiedy ograniczać?
Gorzka czekolada charakteryzuje się bogactwem składników odżywczych. W niektórych przypadkach należy jednak zachować szczególną ostrożność w jej konsumpcji.
Ogranicz spożycie czekolady, jeżeli zmagasz się z poniższymi dolegliwościami.
• Refluks żołądkowo-przełykowy. Czekolada rozluźnia zwieracz przełyku, co skutkuje cofaniem się treści pokarmowej. Może zatem nasilać zgagę.
• Migrena. Osoby skarżące się na uporczywe bóle głowy powinny unikać produktów z wysoką zawartością tyraminy. Jednym z nich jest właśnie czekolada.
• Trądzik. Czekolada to mieszanina kakao i mleka. Obydwa składniki mogą nasilać powstawanie zmian trądzikowych.
Czekolada może stanowić nie tylko smaczny deser, ale również produkt, który warto włączyć do diety, aby zachować zdrowie. Należy jednak podkreślić, że powyższe korzyści dotyczą wyłącznie czekolady gorzkiej, która zawiera najwyższą zawartość miazgi kakaowej. Niestety, trudno więc mówić o spożywaniu mlecznej lub białej czekolady w celach prozdrowotnych. Pamiętajmy również o czytaniu etykiet i unikaniu tak zwanych wyrobów czekoladopodobnych, w których zawartość kakao jest znikoma.
źródło: UM Bielsko-Biała
