Dwumetrowe płuca w Tucznawie – alarm smogowy w Dąbrowie Górniczej

W dzielnicy Tucznawa w Dąbrowie Górniczej pojawiła się nietypowa instalacja – dwumetrowe płuca, które „oddychają” i pokazują poziom zanieczyszczenia powietrza. Projekt Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) to element ogólnopolskiej kampanii „Zobacz czym oddychasz”. Instalację można zobaczyć przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 6 przy ul. Idzikowskiego 140 do 7 lutego.

Smogowe płuca w Dąbrowie Górniczej

Po raz pierwszy w Dąbrowie Górniczej mieszkańcy mogą na własne oczy zobaczyć, jak zanieczyszczenia powietrza wpływają na zdrowie. Model ludzkich płuc, pokryty białą flizeliną, zasysa powietrze przez dwa wentylatory symulujące proces oddychania. Zanieczyszczenia osiadają na powierzchni instalacji, która stopniowo przybiera kolor – od szarego do czarnego, w zależności od poziomu smogu.

• Magdalena Przybyła z Dąbrowskiego Alarmu Smogowego podkreśla, że instalacja ma przypominać o problemie zanieczyszczeń powietrza i potrzebie podjęcia zdecydowanych działań. – Zakłady przemysłowe w naszym mieście produkują najwięcej szkodliwych pyłów w Polsce. Wyprzedzamy pod tym względem Bełchatów o 30%. To budzi niezadowolenie mieszkańców, którzy protestują przeciw nadmiernej koncentracji przemysłu w dzielnicach Strzemieszyce, Tucznawa i Ząbkowice – tłumaczy Przybyła.

Problem smogu w śląskim

Zanieczyszczenie powietrza w województwie śląskim to problem wieloaspektowy. Za smog odpowiada zarówno przemysł, jak i ogrzewanie domów starymi kotłami na paliwa stałe.

• Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim, zwraca uwagę na poprawę jakości powietrza w regionie. – Z każdym wymienionym kotłem poprawia się jakość powietrza. Jeszcze kilka lat temu instalacje takie jak „smogowe płuca” były smoliście czarne w niemal każdej miejscowości śląska – mówi Nagalewski.

Zgodnie z uchwałą antysmogową, od 1 stycznia 2026 roku użytkowanie tzw. „kopciuchów” będzie wykroczeniem. Jednak w Dąbrowie Górniczej nadal funkcjonuje 1533 stare piece oraz 832 kotły klasy 3 lub 4. Problem dotyczy głównie seniorów i rodzin o niższych dochodach, których nie stać na wymianę systemu grzewczego.

Potrzebne wsparcie

Aktywiści apelują o stworzenie kompleksowego programu wsparcia dla mieszkańców.

• – Miasto powinno zbadać, gdzie najbardziej potrzebna jest pomoc, i skierować środki do najbardziej potrzebujących. Dąbrowa Górnicza ma potencjał, by stać się przykładem dla innych gmin, ale musi działać szybko i skutecznie – podkreśla Bartosz Sobczyk, mieszkaniec Tucznawy.

Zdrowotne skutki smogu

Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pyły PM10 i PM2,5, mają poważny wpływ na zdrowie. Mogą wywoływać choroby układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, a nawet nowotwory. Szczególnie narażone są dzieci, seniorzy oraz osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

Instalacja smogowych płuc ma nie tylko edukować, ale również mobilizować decydentów do podejmowania kroków na rzecz poprawy jakości powietrza. Jak zauważa Magdalena Przybyła, czyste powietrze to przede wszystkim kwestia zdrowia i jakości życia.

Kampania trwa

Bliźniacza instalacja funkcjonuje obecnie w Radzionkowie, a w kolejnych tygodniach płuca pojawią się w Żorach i Bieruniu. Kampania „Zobacz czym oddychasz” trwa, zachęcając mieszkańców do refleksji i aktywnego działania na rzecz poprawy jakości powietrza.

Źródło: Polski Alarm Antysmogowy, TVS.pl