Wady zastawkowe serca mogą dawać objawy, takie jak duszność czy omdlenia, albo nie dawać ich wcale. To drugi po chorobie niedokrwiennej serca najważniejszy problem kardiologiczny. O tym, jak diagnozuje się i leczy wady zastawkowe serca opowiadamy w programie Kierunek Zdrowie.
– W sercu człowieka są cztery zastawki. Dwie przedsionkowo-komorowe oraz dwie zastawki, które leżą między komorami a dużymi naczyniami odchodzącymi od serca a więc zastawka aortalna, (między lewą komorą a aortą) oraz zastawka płucna, która jest usytuowana między prawą komorą a tętnicą płucną. Otwierają się i zamykają w skurczu i rozkurczu serca – wyjaśnia prof. Marek Deja, kardiochirurg, lekarz kierujący oddziałem kardiochirurgii w Górnośląskim Centrum Medycznym Szpital w Ochojcu, kierownik Katedry i Kliniki Kardiochirurgii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Wady zastawek serca są nabyte lub wrodzone.
Choroba początkowo może przebiegać bez dolegliwości i jest wykrywana przypadkowo, gdy lekarz osłuchując pacjenta stwierdza szmer nad sercem. Generalnie wady zastawek serca objawiają się przede wszystkim niewydolnością serca oraz zaburzeniami rytmu serca. Pojawia się duszność, obrzęki kończyn, kołatanie serca, czasem omdlenia.
Badanie stetoskopem a potem USG, tzw. Echo serca, to podstawowe badania, by wykryć wady zastawek – wyjaśniają lekarze.
Gdy leczenie farmakologiczne nie wystarczy, albo gdy wada powstaje nagle, np. na skutek zawału serca, konieczna jest operacja.
Zastawki serca się naprawia albo wymienia.
Do dyspozycji pacjentów są zastawki biologiczne albo mechaniczne. To, jaką zastawkę otrzyma pacjent zależy od wielu czynników, m.in. wieku, stanu zdrowia, występowania innych chorób. Każda zastawka ma swoje plusy i minusy. Plusem zastawki biologicznej jest fakt, że nie trzeba przyjmować leków regulujących krzepliwość krwi. Minusem, że po kilkunastu latach trzeba ją wymienić na nową. Także to jaką metodą zoperuje się pacjenta zależy od jego wieku i stanu zdrowia.
– Możemy przeprowadzić klasyczne operacje kardiochirurgiczne, z rozcięciem mostka i w krążeniu pozaustrojowym, albo małoinwazyjne. O wyborze metody leczenia pacjenta nie decyduje jeden lekarz, ale heart team, czyli zespół złożony z co najmniej trzech specjalistów: kardiologa, kardiologa interwencyjnego i kardiochirurga. To zespół rozstrzyga, jaki rodzaj operacji będzie dla chorego korzystniejszy. Żadna z tych metod nie jest bowiem uniwersalna – tłumaczy prof. Deja.
Bardzo ważne jest określenie przyczyny uszkodzenia zastawki serca, gdyż jej leczenie może zapobiec lub zwolnić dalszy postęp choroby.
Wady zastawek serca mogą przydarzyć każdemu
Do uszkodzenia zastawek serca może dojść na skutek złapania infekcji bakteryjnej, która może doprowadzić do bakteryjnego zapalenia wsierdzia. Infekcja wirusowa może z kolei spowodować uszkodzenie mięśnia sercowego i funkcjonalną niedomykalność którejś z zastawek przedsionkowo-komorowych, albo zastawki dwudzielnej bądź trójdzielnej. Dlatego nigdy nie można lekceważyć objawów.
Nieleczone zwężenie zastawki aortalnej jest np. chorobą śmiertelną! Zwłaszcza u osób starszych, po 70-roku życia.
Więcej o wadach zastawkowych serca, ich diagnozowaniu i leczeniu w Programie Kierunek Zdrowie. Premiera w piątek o 16.45.
Maria Zawała
