W czterech miejscach w kraju między innymi w naszym regionie powstają kompleksy penitencjarne. Inwestycje za 57 mln euro, mają być krokiem w procesie zmiany polskiego więziennictwa. Pierwszy z nich zostanie otwarty w Jastrzebiu-Zdroju jesienią tego roku.
„To jest kompleks pilotażowy, zobaczymy jak to działa. W tym jest dom przejściowy dla 30 skazanych czyli taki ostatni etap kary (…) Więzień ma gotować, więzień ma prać. Więzień ma się przygotować do życia na wolności. Zdobyć te umiejętności. Drugim elementem tego kompleksu są pawilony dla skazanych recydywistów którzy odbywają karę w systemie półotwartym. Czyli to są osoby którym już system zaufał. Możemy ten reżim odbywania kary troszkę złagodzić.” • mówi Maria Ejchart wiceminister sprawiedliwości
Według programu osoba wychodząca z więzienia ma być tzw. „dobrym sąsiadem”, czyli ma chodzić do pracy i płacić podatki. Zanim jednak więzień dostanie się do kompleksu, musi spełniać określone warunki.
„Osadzony trafia za poważne przestępstwo do zakładu karnego zamkniętego. Mamy również zakłady karne typu otwartego i półotwartego i w ramach tej progresji i oczywiście czynu, który popełnili mogą trafić do lepszych warunków, w których muszą polegać na samokontroli. Mogą wówczas korzystać ze zezwoleń na tymczasowe opuszczanie jednostki, czy też pracować i nocować na zewnątrz. Domy przejściowe mają być tym ostatnim elementem przed opuszczeniem więzienia. Nadal będą pod nadzorem funkcjonariuszy służby więziennej, w reżimie zakładu karnego typu otwartego, jednak będą przygotowywani do funkcjonowania samodzielnie.” • mówi Michał Chrościelewski, Zespół Funduszy Europejskich w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej
System ten od wielu lat sprawdza się w Norwegii. Pomaga nie tylko aklimatyzować więźniów w nowej rzeczywistości, ale także wpływa na pracowników służby więziennej. Projekt zakłada nowoczesny system kształcenia kadry służby więziennej, od której zależą losy więźniów.
„Zmiany w Polsce powinny zacząć się od zmian u pracowników. To służba więzienna powinna zauważyć korzyści takiej pracy. Kiedy buduje się dobre stosunki z więźniami, dostaje się w zamian lepsze i bezpieczniejsze warunki pracy. Co wpływa też na samopoczucie pracowników. Więźniowie zaczynają ze służbą rozmawiać i to w kulturalny sposób. A to sprawia, że łatwiej jest wprowadzać zmiany i zauważać postępy w ich zachowaniu.” • mówi Ketil Schreiner Evjen, dyrektor regionalny Oddziału Służby Więziennej Zachód
Pilotażowe kompleksy penitencjarne powstają w partnerstwie z norweskim Dyrektoriatem Więziennictwa i Probacji oraz Wyższą Szkołą Wymiaru Sprawiedliwości. Kompleks w Jastrzębiu-Zdroju powinien zostać otwarty na jesień 2024 roku.
Autor: Magda Sincewicz
