Lądowanie Blue Ghost na Księżycu – Nowe możliwości dla nauki i technologii NASA

2 marca 2025 roku o godzinie 3:34 EST na powierzchni Księżyca wylądował lądownik Blue Ghost firmy Firefly Aerospace, wykonując kolejny krok w ramach misji NASA, której celem jest ustanowienie długoterminowej obecności na Księżycu.

Lądowanie miało miejsce w pobliżu Mare Crisium, równiny znajdującej się w północno-wschodniej części widocznej strony Księżyca, w ramach inicjatywy CLPS (Commercial Lunar Payload Services) oraz kampanii Artemis. Misja ta stanowi część szerokiego programu badań, które mogą przyczynić się do przyszłych misji załogowych na Księżyc i Marsa.

Cele naukowe misji Blue Ghost

Lądownik Blue Ghost ma za zadanie testowanie innowacyjnych technologii i przeprowadzanie badań, które umożliwią bardziej precyzyjne i bezpieczne misje na Księżycu. Wśród kluczowych celów naukowych, na które kładzie nacisk misja, wyróżniają się:

1. Pozycjonowanie i nawigacja
   Dokładne określanie lokalizacji na Księżycu jest kluczowe dla pomiarów odległości, wysokości oraz precyzyjnego lądowania. Blue Ghost wprowadzi na powierzchnię Księżyca znaczniki geodezyjne, które umożliwią przyszłym misjom precyzyjne mapowanie i lokalizowanie obszarów Księżyca. Dodatkowo, misja zbada sygnały z systemów GPS i Galileo w celu oceny ich przydatności do nawigacji w warunkach księżycowych.

   Powiązane artykuły

   • 
     Kosmiczne święta: niezwykłe tradycje na orbicie

     25 grudnia 2024

2. Przenoszenie technologii NASA na Księżyc
   Lądownik niesie ze sobą zestaw 10 badań naukowych NASA oraz demonstracji technologicznych, które dostarczą niezbędnych informacji o środowisku Księżyca i przetestują technologie wspierające przyszłe lądowanie astronautów. Testowane technologie obejmują między innymi technologię wiercenia w gruncie księżycowym, zbieranie próbek regolitu, odporność komputerów na promieniowanie oraz metody redukcji pyłu księżycowego.

3. Przyczepność regolitu
   Powierzchnia Księżyca jest pokryta pyłem księżycowym, który może wpływać na działanie mechanizmów, degradację materiałów oraz zdrowie astronautów. Badania będą koncentrować się na tym, jak pył przywiera do różnych powierzchni oraz na testach zastosowania elektromagnetyzmu w celu ograniczenia jego osadzania się.

4. Przepływ ciepła wewnętrznego
   Badanie przepływu ciepła wewnątrz Księżyca pomoże lepiej zrozumieć jego historię geologiczną, oddziaływania pływowe, grubość skorupy oraz lotne związki. Uzyskane dane będą pomocne w planowaniu przyszłych misji oraz w wykorzystaniu zasobów naturalnych Księżyca, takich jak woda czy minerały, do wspierania załogowej eksploracji.

5. Interakcje strumienia gazów z powierzchnią Księżyca
   Podczas lądowania silniki statku wytwarzają strumień gazów, który wzbił pył księżycowy. Misja bada te zjawiska, co pozwoli na lepsze zrozumienie interakcji gazów z regolitem i optymalizację procedur lądowania oraz projektowanie bardziej efektywnych systemów eksploracyjnych.

6. Magnetosfera Ziemi
   Instrument LEXI przeprowadzi badanie magnetosfery Ziemi, czyli obszaru, w którym ziemskie pole magnetyczne oddziałuje z wiatrem słonecznym. Zebrane dane pomogą w prognozowaniu pogody kosmicznej oraz w ochronie łączności satelitarnej i zapobieganiu awariom energetycznym na Ziemi.

7. Struktura termiczna i ewolucja cieplna
   Badania przeprowadzone przez instrumenty LMS, LISTER i LPV dostarczą cennych informacji o strukturze wewnętrznej Księżyca, jego ewolucji termicznej oraz potencjalnych zasobach, które mogą zostać wykorzystane w przyszłej eksploracji kosmicznej.

Inicjatywa CLPS i współpraca z prywatnymi firmami

Misja Blue Ghost to część szerokiej współpracy NASA z amerykańskimi firmami w ramach inicjatywy CLPS (Commercial Lunar Payload Services). Firmy takie jak Firefly Aerospace mają możliwość ubiegania się o kontrakty na dostarczanie nauki i technologii na Księżyc. Kontrakty te obejmują pełny zakres usług, od integracji ładunków, przez operacje, po starty z Ziemi i lądowanie na Księżycu. Wartość kontraktów CLPS NASA może osiągnąć do 2,6 miliarda dolarów do 2028 roku.

W lutym 2021 roku agencja NASA przyznała Firefly Aerospace kontrakt na dostarczenie 10 badań naukowych i demonstracji technologicznych na Księżyc za około 93,3 miliona dolarów, zmodyfikowaną później do 101,5 miliona dolarów.

Przyszłość misji Artemis i eksploracji Księżyca

Misja Blue Ghost jest również częścią programu Artemis, który ma na celu stworzenie długoterminowej obecności na Księżycu. Dzięki tej misji NASA chce przygotować się do misji astronautów pokolenia Artemis, którzy będą mogli nie tylko eksplorować Księżyc, ale także stanowić podstawę do dalszej eksploracji Marsa. Komercyjne dostawy robotów, takie jak ta realizowana przez Firefly, mają kluczowe znaczenie w testowaniu nowych technologii i przeprowadzaniu eksperymentów naukowych, które wspomogą astronautów w trudnych warunkach księżycowych.

 

\