Zajrzeliśmy do szafy organowej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. To jedyny taki instrument w Europie.
Na to by można było tu zajrzeć ale przede wszystkim usłyszeć pierwsze dźwięki piszczałkowych organów trzeba było czekać aż 7 lat. Prace projektowe zaczęły się bowiem w 2015 roku, a sama budowa trwała kilka miesięcy.
–Polegała ona na montażu wszystkich elementów, które zostały wcześniej wyprodukowane w warsztacie firmy budowniczej ŠKRABL w Słowenii. Następnie wszystkie elementy zostały tutaj przewiezione, wszystkich elementów było ponad milion. Samych piszczałek mamy ponad siedem tysięcy. We wrześniu 2021 zakończył się etap samego montażu, natomiast ostatnim etapem była intonacja i strojenie, czyli nadawanie troszeczkę takiej duszy instrumentowi. Każdą piszczałkę trzeba było umieścić na swoim miejscu i nadać jej odpowiednie brzmienie – mówi Karolina Lucja, dział programowy NOSPR.
Choć jak mówi sam projektant, mimo strojenia, efekt trudno przewidzieć, ocenią go uczestnicy najbliższego koncertu w katowickim NOSPR-ze. Projektantem organów jest profesor Julian Gembalski z Akademii Muzycznej w Katowicach.
–Ta konfrontacja tych wszystkich rozwiązań i tak dalej. Nawet wyjazdy terenowe, konfrontacja tego z istniejącymi instrumentami, dyskusje. No to była faza bardzo istotna, która przygotowała potem proces technologiczny i fazę produkcji. To są setki rysunków, setki rysunków, których nie zrobiłoby się bez użycia współczesnych technologii, techniki kreślenia, obliczania – mówi prof. Julian Gembalski, organista, projektant organów.
Bo organy mają aż 13 metrów wysokości, 9 szerokości oraz 6 metrów głębokości. Swoją objętością porównywane są do piętrowego domu o powierzchni ponad 150 m2.
–Organy nie mają jednej barwy dźwięku. Możemy powiedzieć, że to jest taka trochę orkiestra zamknięta w szafie, tzn. każdy głos jest inny, ma swój inny charakter. Niektóre głosy będą mocniejsze, inne słabsze, ale każdy ma swój kolor, każda piszczałka ma swoją duszę – dodaje Karolina Lucja, dział programowy NOSPR.
Trwają ostatnie przygotowania do wielkiego koncertu inauguracyjnego, podczas którego będzie można wysłuchać utworów z wykorzystaniem instrumentu posiadającego aż 105 głosów.
Organy z ponad miliona elementów w NOSPR
Fatima Orlińska/red.Skarżyńska
