Szacuje się, że ponad 3 tysiące zachorowań na nowotwory w Polsce jest związanych z zakażeniami wirusem HPV. Brodawczak ludzki zaliczany jest do najczęściej występujących u człowieka infekcji przenoszonych drogą płciową. Specjaliści zalecają, żeby o profilaktykę zadbać już we wczesnym wieku dziecka. 1 września ruszył powszechny program szczepień we wszystkich szkołach podstawowych. Uczniowie pomiędzy 9 i 14 rokiem życia mogą wykonać je bezpłatnie.
Na zakażenie wirusem HPV narażony może być praktycznie każdy, bo blisko 80% populacji doświadcza z nim kontaktu. Późno zakażenie może doprowadzić do raka szyjki macicy, sromu i pochwy u kobiet, a w przypadku mężczyzn do nowotworów prącia, odbytu, a także głowy i szyi u obojga płci.
– Nawet ponad 99% przypadków raka szyjki macicy związane jest z zakażeniem wcześniejszym z wirusem HPV. Mamy te typy onkogenne i nieonkogenne, w zależności od wariantu szczepionki, mamy różną ilość, która chroni pacjentkę, dziewczynkę wcześniej przed zakażeniem HPV. Około trzech tysięcy przypadków rocznie raka szyjki macicy teraz wykrywamy, w coraz to młodszym wieku. Bo już nie są to kobiety około 50. roku życia, tylko nawet są przypadki pacjentek, po 30. roku życia, które mają już rozpoznanego raka szyjki macicy – mówi dr n. med. Iwona Czech, Szpital UCK .
A warto pamiętać, że od momentu zakażenia przez wszystkie stany przed nowotworowe, aż do rozwinięcia się nowotworu może upłynąć dużo czasu. To kobiety są zdecydowanie bardziej świadome zagrożeń. Dla mężczyzn profilaktyka i badanie narządów płciowych to wciąż temat tabu.
– Po pierwsze wynika to ze świadomości, wielu moich kolegów bardzo rzadko udaje się do lekarza, żeby badać się profilaktycznie i to jest główny problem profilaktyki. Poza tym te tematy nie są poruszane w kwestii mężczyzn, natomiast coraz częściej staramy się rozmawiać o tych tematach – mówi Wojciech Borówka, broker technologii ŚUM w Katowicach.
Teraz powodów, by o profilaktyce rozmawiać, jest więcej. W ramach wspólnego programu Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Edukacji Narodowej, skierowanego do uczniów między 9 a 14 rokiem życia, od 1 września możliwe jest szczepienie w szkołach podstawowych. Szczepionka jest najskuteczniejsza przed rozpoczęciem współżycia. Dziś szkoły są na etapie weryfikacji, ilu chętnych będzie na szczepienie. Następnie zacznie się organizacja przestrzeni i personelu.
– Nie może to być w ogóle pielęgniarka szkolna, dlatego że to musi być odpowiednia osoba wykwalifikowana do wykonywania szczepień. Nie każda pielęgniarka szkolna takie kwalifikacje posiada, akurat nasza szkoła, nasza pielęgniarka takich kwalifikacji nie ma. Wówczas będzie musiała podpisać porozumienie z jakimś ośrodkiem medyczny, ale wówczas musi przyjść nie tylko pani, która będzie szczepiła, ale również musi przyjść lekarz – mówi Magdalena Paciorek, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 2 w Rudzie Śląskiej.
Szczepienie przeciwko HPV dostępne jest zarówno dla dziewcząt, jak i chłopców, a na udział w nim dziecka musi wyrazić zgodę rodzic lub opiekun. Szczepienia dla uczniów siódmych klas szkół podstawowych i pierwszych ponadpodstawowych od 2020 roku prowadziły już Katowice. Zainteresowanie nimi było wówczas spore.
– Uważamy, że to były bardzo dobre efekty. Te ponad 40% czy lata, w których ponad 60% populacji się wyszczepiło pokazuje, że zainteresowanie było. Z tego zresztą powodu też włączyliśmy możliwość zaszczepienia chłopców, bo pojawiały się takie głosy i prośby – mówi Sandra Hajduk, rzecznika prasowa UM Katowice.
Szczepienia przeciw HPV w ramach rządowego programu podawane są w dwóch dawkach. Odstęp między nimi wynosi od 6 do 12 miesięcy.
Fatima Orlinska
