Ponad 300 osób skazanych rocznie odpracowuje swój wyrok w Urzędzie Miasta w Rudzie Śląskiej i miejskich jednostkach. Dzięki temu osoby z niskimi wyrokami zamiast trafiać do więzienia resocjalizują się poprzez pracę. Mogą też odpracować grzywny. Podobnie ma być w przyszłym roku. Władze miasta do prac społecznie użytecznych chcą także włączyć, zgodnie ze znowelizowanym prawem, prywatne firmy. - Ruda Śląska to jedno z nielicznych miast w obrębie Sądu Okręgowego w Gliwicach, gdzie jest tak duże zainteresowanie zatrudnianiem skazanych - mówi Henryka Michalec z Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej.
Magistrat i jednostki samorządowe korzystają z pracy skazanych bez wynagrodzenia. Oszczędności samego Urzędu Miasta z tego tytułu wynoszą około 10 000 złotych rocznie. – Do prac społecznie użytecznych kierowane są osoby z orzeczoną karą ograniczenia wolności w wyroku, bądź zamienioną karą grzywny na prace społecznie użyteczne na etapie postępowania wykonawczego – tłumaczy Ludmiła Stec, sędzia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej. Zgodnie z ustawą jednostki administracji publicznej lub samorządowej oraz organizacje non profit nie płacą za pracę skazanych. Co więcej, nie ponoszą żadnych kosztów związanych z zatrudnianiem osób ukaranych. Do obowiązków pracodawcy należy tylko przeprowadzenie szkolenia BHP, prowadzenie harmonogramu pracy oraz rozliczenie osoby skierowanej z wykonanej pracy.
Od lipca bieżącego roku podmiotami, które mogą korzystać z pracy skazanych bez wynagrodzenia, są również firmy, które wykonują zadania zlecone przez miasto. – Zauważamy tendencję wzrostową osób kierowanych do wykonywania prac społecznie użytecznych, dlatego apeluję do pracodawców o nawiązanie z nami współpracy – mówi sędzia Ludmiła Stec. – Oprócz korzyści ekonomicznych, płynących z nieodpłatnego zatrudnienia, praca skazanych jest najlepszą formą resocjalizacji. Jest dla nich pewną formą zadośćuczynienia. Uczy systematyczności, poczucia obowiązku, a przede wszystkim umożliwia kontakt ze społeczeństwem. Dlatego m.in. we wprowadzonej w życie 1 lipca 2015 roku nowelizacji Kodeksu karnego zmianie uległy kierunki polityki karnej. W szczególności nacisk położony został na zmniejszenie liczby kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania oraz zwiększenie innych kar wolnościowych, przede wszystkim grzywny, najczęściej zamienianej na prace społecznie użyteczne oraz kary ograniczenia wolności – wyjaśnia sędzia Ludmiła Stec.
Osoby skazane wykonują najczęściej proste prace pomocnicze i porządkowe, ale mogą wykonywać inne zadania, pod warunkiem, że są zgodne z ich umiejętnościami i służą ich resocjalizacji. Fakt, że osoby ukarane świetnie sprawdzają się w pracy może potwierdzić rudzki magistrat, który zatrudnia około 50 osób rocznie. -Osoby skazane sprzątają otoczenie, zamiatają liście, odgarniają śnieg, pomagają przy pracach gospodarczych. - wylicza Iwona Szal z działu kadr rudzkiego magistratu. – Wykonują swoją pracę sumiennie, a nawet zdarza się, że wykraczają poza zlecone obowiązki – dodaje.
Zatrudniania skazanych nie trzeba się obawiać. – To nie jest tak, że trzeba ich pilnować podczas wykonywania pracy. Osoba ta ma mieć wskazane miejsce pracy i ma zostać rozliczona z tej pracy - mówi Henryka Michalec, kierownik Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej do spraw karnych Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej - Jeżeli nie stawi się w miejscu pracy lub nie wykona swoich obowiązków, wówczas pracodawca zgłasza ten fakt do Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej do spraw karnych Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej - dodaje.
Pracodawca, który chce skorzystać z pracy osób skazanych powinien zwrócić się pisemnie do Prezydenta Miasta. Wyznacza on miejsca, w których może być wykonywana nieodpłatna praca na cele społeczne. Prezes Sądu Rejonowego przedstawia władzom miasta potrzeby w zakresie ilości miejsc, gdzie może być wykonywana kara ograniczenia wolności w formie kontrolowanej, nieodpłatnej pracy na cele społeczne oraz praca społecznie użyteczna jako zastępcza forma wykonywania kary grzywny. -Na dany rok otrzymujemy przewidywaną liczbę skazanych zobowiązanych do wykonywania pracy i liczbę godzin, które skazani powinni przepracować - wyjaśnia Iwona Szal.
Kiedy firma zostanie już ujęta w wykazie podmiotów obowiązanych do przyjęcia skazanych do pracy, kuratorzy sądowi mogą osobę, na której ciąży obowiązek wykonywania pracy na mocy orzeczenia Sądu, kierować do danego podmiotu do jej wykonania. W tym celu kuratorzy sądowi między innymi przesyłają stosowną dokumentację do danego podmiotu ujętego w wykazie. – Harmonogram pracy pracodawca ustala indywidualnie z osobą skierowaną. Ma ona do wykonania prace w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym. My nie narzucamy godzin i zakresu pracy - wyjaśnia kurator Henryka Michalec. – Te osoby mogą także pracować w dni wolne od pracy podmiotu zatrudniającego. Jest to bardzo wygodne dla pracodawcy - dodaje pani kurator.
W Rudzie Śląskiej działa 38 podmiotów, w których skazani wykonują pracę orzeczoną przez Sąd. Obok Urzędu Miasta są to m.in. placówki zdrowia, oświaty, TOZ „Fauna”, PWiK, MOSiR, MOPS, Biblioteka Miejska, DPS „Senior”, Koło Polskiego Związku Wędkarskiego.
Do 30 września br. do I Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej ds. Karnych w Rudzie Śląskiej wpłynęło 516 spraw dotyczących kary ograniczenia wolności i prac społecznie użytecznych, a w roku poprzednim 334 sprawy. – Szacujemy, że w przyszłym roku do wykonania kary ograniczenia wolności i pracy społecznie użytecznej powinno przystąpić około 750 osób ukaranych - mówi sędzia Ludmiła Stec.
