Ślůnsko godka może być skomplikowana dla osób, które nigdy nie miały z nią do czynienia. Dlatego telewizja TVS wychodzi naprzeciw osobom, które chciałby nauczyć się kilku przydatnych i popularnych śląskich słów.
Na początek warto zaznaczyć, że na kształtowanie się ślůnski godki miały wpływ zapożyczenia z języków: polskiego, czeskiego, niemieckiego i słowackiego. Etnolekt śląski zawiera sporą liczbę słów odmiennych od ogólnopolskich, przez co osoba posługująca się standardową polszczyzną może mieć trudności ze zrozumieniem mówionego tekstu śląskiego.
Dziś przedstawimy Wam słowo, które prawdopodobnie nie występuje w żadnym innym języku mówionym i pisanym.
Łonaczyć
Zacznijmy od tego, że można powiedzieć także: łonaczyć, włonaczyć, wyłonaczyć, połonaczyć, czy złonaczyć,
Łonaczyć, albo onaczyć – to słowo, które nie ma jednego konkretnego zamiennika w języku polskim. Może oznaczać dosłownie wszystko. Ślązacy używają go zazwyczaj, kiedy na szybko nie potrafią znaleźć odpowiedniego słowa, więc zastępują je słowem „łonaczyć”. Prościej rzecz ujmując, znaczenie słowa „łonaczyć” uwarunkowane jest od sytuacji/zdania, w którym jest używane.
Przykłady użycia słowa Łonaczyć:
- Poć no sam ino, bo mi sie szrut wyłonaczył (tłumaczenie: Choć tutaj, ponieważ rozsypała mi się mąka). W tym zdaniu słowo „łonaczyć” zastępuje słowo „rozsypać”. Szrut to grubo mielona mąka.
- Włonacz mi sam piyńć jajec (tłumaczenie: Wbij mi tutaj pięć jajek) W tym zdaniu słowo „łonaczyć” zastępuje słowo „wbić”
- Auspuf mi sie złonaczoł (tłumaczenie: rura wydechowa mi się zepsuła). W tym zdaniu słowo „łonaczyć” zastępuje słowo „zepsuć”.
