Spada poczucie szczęścia i znajomość praw wśród dzieci

Z raportu „Prawa dziecka w Polsce 2024” wynika, że sytuacja dzieci w Polsce wymaga pilnej uwagi. Badanie przeprowadzone przez UNICEF Polska na zlecenie IBRiS wskazuje na niepokojące wyniki dotyczące zarówno szczęścia dzieci, jak i przestrzegania ich praw, szczególnie w szkole. Z danych wynika, że co czwarte dziecko czuje, iż jego prawa nie są przestrzegane, a 40% młodych osób przyznaje, że nie czuje się szczęśliwe. To znaczący wzrost problemów w porównaniu z wynikami sprzed pięciu lat.

Problemy psychospołeczne

Najbardziej niepokojącym wnioskiem z badania jest pogorszenie się kondycji psychospołecznej dzieci i młodzieży. Ponad 40% badanych nie odczuwa szczęścia, co stanowi o 16 punktów procentowych gorszy wynik niż w 2019 roku. Wśród głównych źródeł szczęścia dzieci wskazują czas wolny, spotkania z przyjaciółmi i relacje z rodziną, jednak większość z nich boryka się ze stresem związanym ze szkołą. Co ciekawe, aż 7 na 10 dzieci wskazuje szkołę jako źródło stresu, podczas gdy tylko 9% nauczycieli uznaje ten problem za kluczowy.

Nauczyciele i rodzice – brak świadomości

Raport podkreśla również spadek zaufania do nauczycieli, jeśli chodzi o przestrzeganie praw dziecka. Zaledwie 38% dzieci uważa, że ich nauczyciele szanują ich prawa, co stanowi aż 32 punkty procentowe mniej niż w 2019 roku. Z kolei 80% rodziców twierdzi, że ich dzieci są szczęśliwe, ale jednocześnie często nie zauważają problemów emocjonalnych, z jakimi borykają się ich pociechy.

Wiedza o prawach dziecka

Kolejnym niepokojącym odkryciem jest spadek znajomości praw dziecka wśród młodzieży. Tylko 89% dzieci słyszało o swoich prawach, co stanowi spadek o 6 punktów procentowych w porównaniu z 2019 rokiem. Warto zaznaczyć, że chociaż 91% nauczycieli twierdzi, że edukacja na temat praw dziecka jest obecna w szkołach, to dzieci często nie dostrzegają jej efektywności.

Wyzwania na przyszłość

Ekspertka UNICEF Polska, prof. Ewa Jarosz, zauważa, że wciąż istnieje duża przepaść między tym, co dorośli myślą o przestrzeganiu praw dzieci, a tym, jak dzieci same postrzegają tę rzeczywistość. Wskazuje również na brak realnej partycypacji dzieci w decyzjach dotyczących ich życia, zarówno w rodzinie, jak i w szkole. Tylko 20-28% młodzieży interesuje się aktywnościami, które mogłyby dać im możliwość wpływania na otaczający świat, takie jak prace samorządu uczniowskiego czy młodzieżowe rady miast.

Co należy zmienić?

Raport przedstawia szereg rekomendacji, które mogą poprawić sytuację dzieci w Polsce. Wśród nich wymienia się potrzebę zwiększenia współpracy między szkołami a rodzicami, systematyczne prowadzenie edukacji o prawach dziecka, rozwijanie kompetencji nauczycieli w tym zakresie oraz tworzenie przestrzeni dla głosu uczniów. Istotne jest również wspieranie inicjatyw młodzieżowych, które mogą przyczynić się do większej aktywności młodych ludzi w życiu społecznym.

źródło: PAP Media Room