Silesia Flesz najnowsze informacjeZdrowie

Sympatyczna rybka danio pomoże w chorobie Parkinsona?

Badania danio pręgowanego mogą pomóc w leczeniu choroby Parkinsona.

Choroba Parkinsona jest nieuleczalną chorobą neurodegeneracyjna. A danio pręgowany to mała rybka słodkowodna. Co mają ze sobą wspólnego?

Czym  jest danio pręgowany? Nasz Brachydanio rerio jest jedną z najpopularniejszych ryb hodowlanych rodziny karpiowatych. To piękny, pełen energii, a jednocześnie spokojnie usposobiony gatunek. A teraz danio posłuży badaczom jako źródło wiedzy o… chorobie Parkinsona. Bowiem obok muszek owocowych, myszy czy szczurów rybka danio jest popularnym organizmem modelowym stosowanym w nauce. 

Naukowcy z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie (MIBMiK) przeprowadzą zaawansowane badania nad chorobą Parkinsona. Gdyż profesorowie Gracjan Michlewski i Jacek Kuźnicki otrzymali granty OPUS, przyznawane przez Narodowe Centrum Nauki.

Choroba Parkinsona. Zanik neuronów w mózgu

Przypomnijmy, że choroba Parkinsona jest nieuleczalną chorobą neurodegeneracyjną, która powoduje m.in. drżenie kończyn, sztywność mięśni i spowolnienie ruchów. A Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że w ciągu ostatnich 25 lat liczba chorych na Parkinsona wzrosła dwukrotnie. Według szacunków z 2019 r. z tą chorobą zmaga się 1 na 1000 osób, a wśród populacji powyżej 60. roku – 1 na 100. 
 
– Główną przyczyną choroby Parkinsona jest zanik neuronów w mózgu. Szczególnie neuronów dopaminergicznych, które odpowiadają za produkcję neuroprzekaźnika – dopaminy. Ich utrata jest związana z gromadzeniem się białka zwanego alfa-synukleiną – mówi prof. Michlewski z MIBMiK. 
 
To prowadzone przez jego zespół badania wykazały, że rolę w regulacji alfa-synukleiny odgrywają wybrane niekodujące RNA, jak również wewnątrzkomórkowe białka.
 
– Wiemy już, że celowanie w konkretne RNA i białka może obniżyć poziom alfa-synukleiny. Teraz naszym celem jest lepsze poznanie i opracowanie metod modulacji tych mechanizmów, które wpływają na ekspresję alfa-synukleiny – wyjaśnia naukowiec. 
 
Co więcej, zespół prof. Michlewskiego przeprowadzi badania na ludzkich komórkach dopaminergicznych i na modelu choroby Parkinsona w nicieniu C. elegans.  Badacze mają nadzieję, że wyniki pracy pozwolą na lepsze zrozumienie procesów regulacyjnych związanych z tą chorobą. W ten sposób pomogłyby opracować innowacyjne terapie bazujące na kontrolowaniu ekspresji alfa-synukleiny.
 

Mechanizmy działania choroby Parkinsona bada również prof. Jacek Kuźnicki z MIBMiK.

–  U części chorych występują mutacje genów kodujących białka PINK1 i LRRK2. Badania naszego zespołu wykazały, że mimo mutacji, zanik neuronów dopaminergicznych może być zahamowany. Dochodzi do tego, gdy ograniczymy działanie mitochondrialnego kanału jonowego umożliwiającego przepływ jonów wapnia do mitochondriów – mówi prof. Kuźnicki. 

Powiązane artykuły

Danio pręgowane. Rybka, która może pomóc chorym

Jaki jest cel nowych badań prof. Kuźnickiego, opartych na komórkach od pacjentów i na modelu choroby Parkinsona w danio pręgowanym? Jak tłumaczą naukowcy, chodzi o zidentyfikowanie identyfikacja genów, których zmiana aktywności ma miejsce, kiedy zahamowany jest zanik neuronów dopaminergicznych.

– Te geny i kodowane przez nie białka mogą mieć wartość diagnostyczną przed pojawieniem się objawów choroby Parkinsona i stać się podstawą dla opracowania nowych terapii – wyjaśnia profesor.  

Jak się okazuje, genetycznie jesteśmy bardzo podobni. Jeśli myślimy o dorosłej rybce, nie jest ona tak podobna do dorosłego człowieka, ale gdybyśmy patrzyli na ludzki zarodek i zarodek rybi, to są one do siebie niezwykle podobne. Ok. 70 proc. ludzkich genów ma swoje odpowiedniki w genomie rybim.

Prof. dr hab. Gracjan Michlewski jest laureatem wielu nagród i renomowanych grantów. Kieruje Laboratorium Oddziaływań RNA-Białko – Centrum Dioscuri w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Specjalizuje się w badaniach nad regulacją ekspresji genów niekodujących RNA w chorobach neurologicznych i wrodzoną odpowiedzią immunologiczną na wirusy RNA.
 
Prof. dr hab. Jacek Kuźnicki jest neurobiologiem specjalizującym się w chorobach neurodegeneracyjnych. Obecnie kieruje Laboratorium Neurodegeneracji w MIBMiK. Jest laureatem wielu nagród, m.in. Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe, otrzymał Krzyże Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. 
 

Polscy naukowcy są w stanie uzyskać ekspresję pewnych białek świecących w określonych komórkach mózgu rybki danio. Badacze uważają, że dzięki tym białkom podejrzą pewne mechanizmy prowadzące nie tylko do choroby Parkinsona, ale i do choroby dwubiegunowej. U rybek z objawami choroby dwubiegunowej zdarzają się objawy euforii. Ale występują też u nich objawy depresji, co można poznać np. po tym, że nie są aktywne i szukają schronienia.

Zdrowie w TVS.

Najnowsza szczepionka przeciw COVID-19 od dziś

Pokaż więcej

Jeden komentarz

  1. Bardzo ciekawe wiadomości i może wkrótce będzie dostępny też jakiś skuteczny lek. Póki co choroba ta jest nieuleczalna ale zabiegi mrgfus jakie są dostępne w szpitalu medicover poprawiają znacznie stan chorych u których leki już nie działają

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button