Szczepienia dla ukraińskich dzieci obowiązkowe. Wiemy od kiedy

Za priorytetowe uznano: szczepienie przeciw odrze szczepionką MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce), błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis, przeciwwirusowemu zapaleniu wątroby typu B i COVID-19. Szczepienia dzieci z Ukrainy są obowiązkowe po trzech miesiącach pobytu w Polsce.

Autorka: Maria Zawała

 

Kalendarze szczepień priorytetem

Z danych, jakie przedstawia Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny wynika, iż na Ukrainie obowiązkowe są szczepienia dzieci przeciw: wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, gruźlicy, polio, błonicy, krztuścowi, tężcowi, odrze, śwince, różyczce i zakażeniom Haemophilus influenzae typu B (Hib). Od polskiego Programu Szczepień Ochronnych na rok 2022 kalendarz szczepień w Ukrainie odróżnia brak obowiązkowych szczepień przeciw pneumokokom oraz przeciw rotawirusom. 

Lekarze zgodnie przekonują, że ukraińskie mogą być bardziej podatne na różne choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, takie jak polio czy odra. Szczególnie dzieci poniżej 6. roku życia mogą być narażone na polio ze względu na niewystarczający poziom wyszczepienia. W 2021 r. ogólny odsetek zaszczepionych przeciw polio ukraińskich dzieci wynosił 80 proc. Wahał się on w zależności od grupy wiekowej i regionu kraju od 60 proc. do 99 proc. 

Równie poważne obawy ekspertów z ECDC budzi odra, ponieważ pokrycie dla dwóch dawek szczepionki zawierającej szczepionkę przeciw odrze wynosiło w Ukrainie w 2020 r. niecałe 82 proc. i było za małe, by zapobiegać ogniskom zachorowań. 

Niski poziom wyszczepienia przeciw COVID-19

Również poziom wyszczepienia przeciwko COVID-19 (pierwszą serią dawek) jest w Ukrainie znacznie poniżej średniej krajów Unii Europejskiej (UE)/ Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Dane z 23 lutego 2022 r. wskazują, że odsetek ten w Ukrainie wynosił 35 proc., podczas gdy 1 marca 2022 r. średnia w krajach UE/EOG wynosiła 71,7 proc. Z danych na 19 kwietnia 2022 r. wynika, że w Polsce w pełni zaszczepionych jest ponad 22 mln 404 tys. osób (58,7 proc. populacji). Odsetek zaszczepionych osób w Ukrainie jest niski wśród dorosłych osób, również powyżej 60. roku życia, które mają największe ryzyko powikłań COVID-19. 

Eksperci EDCD zwracają uwagę, że uchodźcy z Ukrainy powinni mieć taki sam dostęp do ochrony przed chorobami zakaźnymi w postaci szczepień, jaki mają mieszkańcy kraju, do którego trafili. 

W pandemii znikło sporo chorób zakaźnych

 

– W Polsce od roku 2017 prowadzimy powszechne szczepienia przeciwko pneumokokom, natomiast w tym roku rozpoczęliśmy szczepienia przeciw rotawirusom. Może trudno w to uwierzyć, ale to przyniosło już fantastyczne efekty. Faktem jest, że w czasie pandemii zniknęło sporo chorób zakaźnych, zanikły również rotawirusy. Jednak po ściągnięciu masek i po powrocie dzieci do przedszkoli i szkół  rotawirusy wróciły. Chorują jednak starsze dzieci, a nie najmłodsze, które na ogół najciężej przechodziły to zakażenie i wymagały hospitalizacji – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Leszek Szenborn,

Jak podkreśla profesor, problemy mogą stworzyć też w Polsce takie choroby jak: odra, krztusiec oraz poliomyelitis. Zwłaszcza ta ostatnia. To bardzo groźna choroba, która dzięki szczepieniom od wielu lat w Polsce nie występuje. Niestety, na Ukrainie były przypadki polio w roku 2015 i 2021. Co jest ważne: już teraz powinniśmy nakłaniać ukraińskie dzieci do uzupełnienia brakujących szczepień, a po trzech miesiącach pobytu ukraińskich dzieci w Polsce będzie to obowiązkowe.

Dobrą okazją do sprawdzenia i skierowania na szczepienie powinny być wizyty u lekarza, w szpitalu czy przyjęcie do szkoły lub przedszkola. Najważniejsze jest zadbać, aby otrzymały one przypominającą dawkę szczepionek przeciwko odrze, krztuścowi i polio. Takie przepisy wprowadziły na przykład Niemcy – nieszczepione dzieci nie mają tam wstępu do szkół. Inną nieobowiązkową szczepionką, która w przypadku masowej migracji może mieć znaczenie jest szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Najgroźniejszy jest jednak fakt, że wiele polskich dzieci nie ma terminowo wykonanych swoich szczepień ochronnych! Są to najczęściej dzieci starsze i nastolatki, ponieważ kryzys szczepień w grupie niemowląt i najmłodszych dzieci nie był tak dotkliwy. Przypomnijmy, że rocznie w Polsce ponad 50 tysięcy rodziców uchyla się od obowiązku szczepienia swoich dzieci. Co gorsza, ta liczba, niestety, zwiększa się. Skutkiem tego była epidemia zachorowań na odrę w latach 2018-19 , która 3 lata temu przyszła do nas właśnie z Ukrainy – wyjaśnia profesor.

Dzieci z Ukrainy szczepione za darmo

Polskie Ministerstwo Zdrowia bardzo szybko (już 25 lutego 2022 r.) podjęło decyzję, że osoby przyjeżdżające do Polski z Ukrainy z powodu działań wojennych mogą bezpłatnie zaszczepić się przeciwko COVID-19 w ramach Narodowego Programu Szczepień. Minister Zdrowia wskazuje, że szczepienia przeciw koronawirusowi powinny być wykonywane jak najszerzej i powinny być nimi objęte dzieci w wieku pięciu lat i starsze oraz osoby dorosłe. 

Resort zdrowia poinformował też na początku marca 2022, że dzieci przebywające na terenie Polski w związku z wojną w Ukrainie powinny być szczepione bezpłatnie w ramach aktualnego Kalendarza szczepień (Program Szczepień Ochronnych – PSO na 2022 r.). Szczepienia te powinny być realizowane w podmiotach wykonujących działalność leczniczą w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. 

Za priorytetowe uznano: szczepienie przeciw odrze szczepionką MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) u dzieci w drugim roku życia, szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis zgodnie z wiekiem, przeciwwirusowemu zapaleniu wątroby typu B zgodnie z wiekiem, szczepienie przeciw COVID-19 zgodnie z Narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19. 

Uchodźcy, którzy przebywają na terenie Polski do trzech miesięcy, mogą się szczepić dobrowolnie. Natomiast każdy do 19. roku życia, przebywający w naszym kraju dłużej niż trzy miesiące, podlegał będzie obowiązkowi szczepień.

Źródło: Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia