Jego architektura inspirowała. Wspominamy Juranda Jareckiego

Zaprojektowane przez niego budynki mijamy codziennie i może nawet nie zwracamy na nie uwagi. Domy handlowe na katowickim Rynku, Biblioteka Śląska czy osiedle Paderewskiego to wizja jednego z najwybitniejszych architektów, którzy kształtowali wygląd miasta w epoce PRL-u. Jurand Jarecki zmarł w wieku 92 lat. 

 

Dawniej jeden z najnowocześniejszych domów towarowych w całej Polsce.

„Jeden z pierwszych takich budynków, gdzie na tylu kondygnacjach, bo są 4. piętra handlowe, docierały – oprócz wind dla klientów i oprócz klatek schodowych – również biegi schodów ruchomych”

Dzisiaj dom handlowy Skarbek nadal przyciąga klientów, choć w przyszłym roku skończy już 50. lat. Jego twórca zaledwie parę miesięcy temu skończył 92. Jurand Jarecki zmarł z nocy z 13 na 14 marca. To jeden z nestorów polskiej architektury i twórca ikonicznych budynków z okresu PRL.

„Ostatnim takim moim projektem była Biblioteka Śląska, oddana w 1998 roku. Dobrze znana wszystkim tym, którzy w Katowicach mieszkają” – opowiada Jurand Jarecki.

Czasami jego wizja wykraczała poza aktualne możliwości. Ta łuska pokrywająca elewację „Skarbka” nie miała tak wyglądać.

„Jurand Jarecki miał inny pomysł na elewację. Miała to być elewacja projektowana indywidualnie”

Swoje prace przekazał Instytutowi Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej.

„On miał idealny porządek, miał wspaniały charakter pisma, kaligrafię, a poza tym potrafił świetnie rysować. To wszystko było w odpowiedniej szufladzie, ponumerowane…” – mówi Iga Herok-Turska, Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej.

Czas spedzał nie tylko w pracowni. Z czasów pobytu w Zakopanem pozostała mu miłość do gór i narciarstwa.

– To był sportowiec o takiej góralskiej duszy, ale przede wszystkim architekt pełen polotu i pełen wizji – mówi Iga Herok-Turska, Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej.

Na nartach nie tylko zjeżdżał, ale przede wszystkim skakał.

Architekt był też długo aktywny zawodowo. Jeszcze kilka lat temu konsultował wymianę „łusek” zdobiących Skarbek.

Potrafił trzymać się swoich rozwiązań, ale na tyle elastycznie, że zawsze udawało się dojść do kompromisu – mówi Andrzej Kowalski, wiceprezes PSS Społem w Katowicach.

Jednak jako twórca dał się poznać z tej bezkompromisowej strony.

– Na pewno wykorzystywanie zawsze współczesnych technologii. One w detalu i wykorzystaniu różnych technologii były pionierskie. Widzimy „łuskę” na Skarbku. To jest rozwiązanie, którego nigdzie indziej w Polsce nie było. Sprowadzane specjalnie z zagranicy, z Francji – mówi Mikołaj Machulik, prezes SARP Katowice.

Zresztą jego architektura inspirowała nie tylko architektów, ale również muzyków.

Pogrzeb Juranda Jareckiego odbędzie się w środę 20 marca na cmentarzu komunalnym przy ul Murckowskiej w Katowicach.

Łukasz Kądziołka