Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ostrzega przed smogiem wysyłając SMS-y z ostrzeżeniami. Miejscami normy przekroczone są o przeszło 500 procent. Smog od kilku dni truje mieszkańców województwa śląskiego. I choć na przestrzeni ostatnich lat to właśnie śląskie miasta stały się liderami we wdrażaniu uchwały antysmogowej, to niskie temperatury i zimowe dni pokazują, że przed samorządami wciąż jeszcze sporo pracy. Fatima Orlińska.
Niebezpieczne pyły zawieszone znów trują. W środę do południa w wielu miastach regionu normy
przekroczone były o nawet tysiąc procent. Dużo zrobiono by to zmienić, ale zrobić trzeba jeszcze więcej.
– Szereg działań, które gmina Sosnowiec podjęła dziewięć lat temu w ramach walki ze smogiem spowodował, że te niezależnie od nas dane, które otrzymaliśmy od Głównego Inspektora Ochrony Środowiska pokazują, że powietrze w ostatnich dwunastu latach zmieniło się na lepsze. Jeszcze w 2011 roku mieliśmy 124 dni z przekroczeniami pyłu PM10, w 2022 roku tych dni było już tylko 13. Dlatego w tym roku nasze dotacje miejskie są rekordowe. Kwota, którą chcemy przeznaczyć na nieekologicznych źródeł ciepła wynosi cztery miliony złotych, staramy się też udostępniać wszystkie rządowe programy – mówi Mateusz Kruk, pełnomocnik prezydenta Sosnowca ds. jakości powietrza.
Dzięki którym tylko w samym Sosnowcu udało się dotychczas wymienić już ponad siedem tysięcy kopciuchów. Mieszkańców miasta zachęcają nie tylko programy finansowego wsparcia, ale i konsekwencje, które grożą za nierespektowanie przepisów. W ich egzekwowaniu pomagają kontrole straży miejskiej, a tych w sezonie grzewczym i przy intensywnych mrozach przeprowadzanych jest blisko tysiąca. Dzięki coraz bardziej zaawansowanej i nowoczesnej technologii, takie kontrole są bardziej efektywne. Zwłaszcza te z wykorzystaniem dronów.
– My przyjęliśmy taką taktykę mapowania miasta, selekcjonowania odpowiednich nieruchomości, które potem podlegają kontroli przez patrol, który wchodzi fizycznie na nieruchomość i dokonuje kontroli, sprawdzenia pieca, sprawdzenia tego, czym się pali. Głowica jest w stanie wskazać zawartość, te podstawowe parametry czyli PM1, PM2,5, PM10, formaldehydy, tlenki azotu, siarkowodory. W tym dronie jest też zapisywany cały lot, więc my narzucając na naszą mapę, możemy określić konkretnie, w którym miejscu, jaki budynek i jakie podejrzenia są – mówi st. insp. Grzegorz Kowalski, operator drona Straży Miejskiej w Sosnowcu.
Za niekwestionowanego lidera wśród miast wdrażających w życie uchwałę antysmogową uchodzi Rybnik, gdzie od 2022 roku wymianę starych i nieekologicznych źródeł ciepła przeprowadza się na szeroką skalę. Tylko w minionym roku przeprowadzono ponad trzy tysiące kontroli, wynikiem których kilkanaście spraw znalazło swój finał w sądzie. Jak mówi koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim, rozwiązania systemowe, ale i edukacja i dialog społeczny wciąż wymagają uwagi.
– Cały czas tych kotłów kopciuchów na terenie śląskich miast jest za dużo. W ubiegłym roku trzeba było wymienić te kotły, które zostały wyprodukowane w latach 2007-2012, natomiast te najmłodsze kotły cały czas jeszcze trują. No i niestety będą jeszcze truły przez dwa lata, dopiero za dwa lata skończy się era kopciuchów w województwie śląskim. I myślę, że takich drastycznych ataków smogu, jak ten wczorajszy czy dzisiejszy już nie będzie. Natomiast pamiętajmy, jesteśmy silnie zurbanizowani jest duże zagęszczenie budynków, to są budynki opalane jednak kopciuchami – mówi Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim.
Co przy pogodzie mroźnej i bezwietrznej, jaka panuje w ostatnich dniach, sprzyja unoszeniu się w powietrzu tych najbardziej niebezpiecznych dla człowieka pyłów. Dlatego to właśnie, m.in. dla województwa śląskiego Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wydało ostrzeżenia odradzające aktywność i długotrwałe przebywanie na powietrzu.
