Otyłość to złożona choroba przewlekła. Sama nie ustępuje, ma tendencje do nawrotów i generuje ponad 200 powikłań. Jaką rolę w jej leczeniu mogą odegrać leki przeciwcukrzycowe?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już ponad 6 dekad temu nadała otyłości kod E66 w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10). Wbrew temu, co wielu sądzi, otyłość nie jest defektem estetycznym, za rozwój którego obarcza się chorego i jego apetyt. Lekarze odkryli, że w leczeniu otyłości znajdują zastosowanie leki przeciwcukrzycowe.
Chory nie tyje dlatego, że dużo je, ale dużo je dlatego, że jest chory – twierdzą lekarze, którzy na co dzień zajmują się tym tematem. I zwracają uwagę na często negatywne nastawienie do takich chorych także wśród pracowników ochrony zdrowia, którzy nie postrzegają otyłości jako choroby. A to niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną.
Bo w Polsce otyłość jako choroba jest wręcz lekceważona. To doprowadza do sytuacji, w której wyłącznie łagodzi się jej przebieg poprzez leczenie powikłań, a nie przyczyny.
A otyłość można i trzeba leczyć. Zwłaszcza, że pojawiły się na rynku leki, które to potrafią. A ich skuteczność jest porównywalna z operacjami bariatrycznymi.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ponad 2 miliardy ludzi na świecie cierpi z powodu nadwagi. Z czego ponad 650 milionów ma problem z otyłością. Szacuje się, że blisko 60% Polaków ma nadwagę prowadzącą do otyłości. Najbardziej niepokojące jest to, że stale rośnie liczba osób z nadwagą.
Otyłość, będąca złożoną i przewlekłą chorobą metaboliczną, stanowi poważny problem zdrowotny. Prowadzi on do różnorodnych powikłań w funkcjonowaniu wielu narządów. W leczeniu otyłości coraz bardziej powszechnie , stosowaną metodą staje się farmakologia.
Jak działają leki na otyłość? Czy są skuteczne i bezpieczne?
– Nieleczona otyłość może prowadzić do schorzeń układu krążenia. Takich jak: choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar, migotanie przedsionków, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. A także do cukrzycy typu 2, dyslipidemii, czy chorób przewodu pokarmowego. Skutkiem otyłości mogą być refluks żołądkowo-przełykowy, kamica żółciowa i choroby wątroby. Otyłość wpływa także na układ ruchu. Powoduje ból pleców, chorobę zwyrodnieniową i zapalną stawów. Zaburzenia hormonalne, prowadzące do bezpłodności męskiej i żeńskiej, są również jednym z aspektów związanych z nadmierną masą ciała – wymienia prof. dr hab. n. med. Aleksander Żurakowski, ordynator Oddziału Kardiologii w Małopolskim Centrum Sercowo-Naczyniowym w Chrzanowie.
I jako przykład jednego zawikłań podaje otłuszczenie serca (lipomatosis cordis). To nadmierny rozrost tkanki tłuszczowej w mięśniu sercowym. Dotyka osoby z nadwagą i otyłością.
– Otłuszczenie serca prowadzi do istotnych zmian strukturalnych i funkcjonalnych, zwiększając ryzyko migotania przedsionków i nagłej śmierci sercowej. Serce osób z nadwagą musi pracować intensywniej ze względu na zwiększoną masę ciała, aby dostarczyć krew do wszystkich obszarów. Dodatkowo, osoby otyłe często borykają się z podwyższonym poziomem „złego” cholesterolu (LDL), trójglicerydów oraz obniżonym poziomem „dobrego” cholesterolu (HDL), zwłaszcza gdy tłuszcz gromadzi się w obrębie jamy brzusznej – wymienia profesor.
Coraz powszechniej stosowaną metodą w leczeniu otyłości staje się farmakologia.
Prof. dr hab. n. med. Aleksander Żurakowski podkreśla, że farmakologiczne leczenie otyłości jest zalecane zwłaszcza w przypadku pacjentów, u których zmiana stylu życia, w tym stosowanie odpowiedniej diety oraz włączenie aktywności fizycznej nie przynosi oczekiwanych rezultatów.
Jak działają leki przeciwcukrzycowe?
– Ostatnio, leki przeznaczone dla chorych na cukrzycę zyskują popularność w kontekście terapii otyłości. Ich działanie polega na naśladowaniu hormonów sytości oraz korzystnym wpływie na poziom glukozy w surowicy, co przekłada się na ograniczenie spożycia pokarmu. Wspomaganie ośrodkowego układu nerwowego przyczynia się do zmniejszenia uczucia głodu i zwiększenia uczucia sytości. Leki te są przełomem w leczeniu otyłości. Ich skuteczność jest porównywalna z operacjami bariatrycznymi – informuje ekspert American Heart of Poland.
Prof. dr hab. n. med. Aleksander Żurakowski wyjaśnia, że stosowanie takich leków wpływa znacząco na spadek masy ciała, ale samo ich przyjmowanie nie wystarcza.
– Leczenie otyłości powinno być kompleksowe, obejmując także zmianę stylu życia w szczególności nawyków żywieniowych oraz regularną opiekę lekarską. Wskazania do stosowania leków na otyłość dotyczą dorosłych o wskaźniku masy ciała (BMI) równym lub większym niż 30 kg/m² oraz równym lub większym niż 27 kg/m² z towarzyszącymi schorzeniami, takimi jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemie, czy inne zaburzenia metaboliczne – uzupełnia kardiolog.
Czy leki przeciwcukrzycowe są bezpieczne?
Leki przeznaczone dla chorych na cukrzycę są stosunkowo bezpieczne i mają niewiele przeciwwskazań.
– Istnieje niewielkie zwiększenie ryzyka ostrego zapalenia trzustki (OZT). Dlatego u chorych po incydencie OZT lub z przewlekłym zapaleniem należy rozważyć za i przeciw. W celu oceny długoterminowych efektów stosowania tych leków prowadzimy dwa rodzaje badań u chorych z cukrzycą typu 2 oraz nadwagą/otyłością. Stosowane w nich dawki leków są znacznie wyższe niż te dopuszczone w Europie (takie dawki są dopuszczone np. w USA). A protokół badań zakłada ich długotrwałe stosowanie od 3 do 5 lat. To ma zagwarantować trwały efekt spadku wagi, co jest istotne w kontekście traktowania otyłości jako choroby przewlekłej – wyjaśnił Aleksander Żurakowski, prowadzący badania kliniczne.
Skutki uboczne, które mogą wywołać leki przeciwcukrzycowe, to m.in. nudności, bóle brzucha i biegunki. Jednak w większości przypadków objawy te mijają w trakcie leczenia. Prof. dr hab. n. med. Aleksander Żurakowski podkreśla, że dla wielu pacjentów te objawy są akceptowalne, biorąc pod uwagę istotne ograniczenie kaloryczności diety, co może przyczynić się do znacznego spadku masy ciała, nawet o 20-40 kg.
Leki farmakologiczne stanowią przełom w terapii otyłości. Warto jednak pamiętać, że leczenie powinno być kompleksowe, obejmujące nie tylko farmakologię, ale także zmianę stylu życia i regularną opiekę lekarską. Badania nad długoterminowym stosowaniem tego rodzaju leków mają potencjał dostarczenia nowych, skutecznych metod leczenia otyłości.
Oprac. Maria Zawała
Źródło: Materiał American Heart of Poland S.A.
OGLĄDAJ KIERUNEK ZDROWIE W TVS
