Ustawę uchwaloną 12 maja o ustanowieniu 20 czerwca dniem upamiętniającym trzy śląskie zrywy, prezydent Andrzej Duda podpisał we wtorek podczas specjalnej wizyty w Katowicach. Bo to właśnie do Katowic 20 czerwca, równe 100 lat temu, część Górnego Śląska została przyłączona do Polski.
– Dziękuję za to, że teraz ta młodzież – także ta, która dzisiaj, przed chwilą była z nami pod pomnikiem Powstań Śląskich, która stała i towarzyszyła nam, kiedy składaliśmy wieniec oddając hołd wielkiemu czynowi zbrojnemu powstańców, ich bohaterstwu, ich patriotyzmowi, poczuciu odpowiedzialności za Polskę i polskość. Która stała tam, była świadkami i dla której tak naprawdę ustanawiamy to święto. Bo ono jest ustanawiane dla następnych pokoleń. Po to, by Polska i kolejne pokolenia naszej młodzieży zawsze pamiętały co było ważne i jaką cenę trzeba było zapłacić, by Polska mogła istnieć – mówi Andrzej Duda, prezydent RP.
Ale żeby Polska mogła istnieć, to nie zasługa wyłącznie powstańców. Bo jak mówią historycy, nie byłoby Górnego Śląska w granicach Rzeczypospolitej Polskiej, gdyby nie zaangażowanie i poświęcenie wielu pokoleń polskich Górnoślązaków jeszcze z XIX wieku.
Naukowcy uważają, że dla świadomości polskiej społeczności ustanowienie nowego święta narodowego to ważna data. Jednak zachowanie pamięci należy się także pozostałym.
– To ci, którzy tu zakładali przeróżne organizacje gospodarcze, kulturalne, narodowe, religijne. To wysiłek ich wszystkich spowodował, że Górny Śląsk – przynajmniej w części – trafił do Polski. I niech by to święto było w jakiejś mierze również świętem refleksji. Refleksji nad zmiennością granic, nad tym jak bardzo ludność cywilna cierpi czasami w efekcie decyzji wojskowych, dyplomatów polityków. To też jest pewnie jakaś refleksja przy okazji tego święta – mówi prof. Lech Krzyżanowski, historyk Uniwersytetu Śląskiego.
Czy ustanowienie Narodowego Dnia Powstań Śląskich potrzebne jest rodowitym mieszkańcom Górnego Śląska, wątpliwości mają regionaliści. Bo jak mówią ci, którzy zajmują się popularyzacją kultury i historii Górnego Śląska
– Z naszej perspektywy, z perspektywy ludzi przywiązanych do Górnego Śląska i przekonanych też o jego pewnej historycznej, ale nie tylko historycznej,odrębności satysfakcjonujące byłoby wywiązanie się z tych zobowiązań, które Polska złożyła w roku 1920, przed plebiscytem. Oczywiście chodzi tutaj o przywrócenie autonomicznego statusu naszego regionu, być może już nie jako statusu wyjątkowego – mówi dr Jerzy Gorzelik, Ruch Autonomii Śląska.
Prezydent Andrzej Duda podczas wizyty na Śląsku podkreślał, że w dobie wojny za naszą wschodnią granicą, gdzie odbiera się wolność i suwerenność Ukrainie, poczucie bezpieczeństwa nabiera szczególnego znaczenia. Stąd ustanowienie takiego święta, w takim czasie to powód do dumy.
Autor: Fatima Orlińska
