Filtry do akwarium słodkowodnego – rola w zbiorniku, ich rodzaje i najważniejsze funkcje

Akwarystyka to jedno z najpiękniejszych hobby. Umożliwia podziwianie tajemniczego podwodnego świata z fotela w domowym zaciszu. Obserwacja akwarium relaksuje i pozwala ukoić nerwy po ciężkim dniu pracy. Opieka nad rybkami i roślinami przynosi niemałą satysfakcję właścicielowi, jednocześnie uczy cierpliwości, systematyki i pozwala na poszerzanie wiedzy. Akwarium to również ozdoba każdego wnętrza. Jednak aby nią faktycznie było, gdzieś za gęstwiną roślin i przyciągającymi wzrok kolorowymi rybkami działają niezbędne urządzenia, pozwalające prowadzić zbiornik. Jednym z najważniejszych sprzętów akwarystycznych jest filtr – serce całego podwodnego świata.

 

Rola filtra w akwarium

Pierwsze próby zamknięcia kawałka jeziora lub rzeki w niewielkim, sztucznym zbiorniku sięgają już czasów starożytnych Chin, Sumeru i Rzymu. Bardziej ozdobne zbiorniki ze szklanymi bokami zaczęły pojawiać się w Europie w XIX w. Jednak utrzymanie odpowiedniej czystości wymagało dużych nakładów pracy oraz wiedzy i doświadczenia. Dlatego też filtracja w akwarium stała się jednym z najważniejszych problemów, jakie należało rozwiązać. W momencie pojawienia się pierwszych prostych filtrów gąbkowych napędzanych pompkami tłoczącymi powietrze obsługa akwarium stała się znacznie prostsza, a samo hobby zaczęło być coraz bardziej popularne. W akwarium filtr pełni poniekąd funkcję serca, które tłoczy życiodajne płyny do wszystkich narządów i komórek. Obecnie na rynku możemy znaleźć wiele różnych rodzajów filtrów. Ich rolą jest zapewnienie wody o odpowiedniej czystości, bezpiecznej i zdrowej dla wszystkich ich mieszkańców. Proces ten odbywa się za pomocą różnych rodzajów wkładów filtracyjnych, zwanych inaczej mediami.

Pierwotną i podstawową funkcją filtra akwarystycznego jest mechaniczne oczyszczanie wody z unoszących się w niej cząsteczek. W wodzie akwariowej może unosić się wiele różnych zanieczyszczeń stałych – są to odchody, fragmenty roślin, pokarmu oraz innych zawiesin. Filtr w akwarium, mieszając wodę, wymusza jej obieg i w ten sposób znajdujące się w niej zanieczyszczenia trafiają do mediów filtracji mechanicznej. Są to najczęściej gąbki o zróżnicowanej gęstości lub waty filtracyjne. To one wyłapują wszystkie widoczne zanieczyszczenia, sprawiając, że woda jest klarowna. Jednocześnie mieszanie wody pozwala na wyrównanie w całym zbiorniku parametrów, takich jak temperatura, stężenie nawozów lub tlenu.

Kolejną misją filtra jest sprawienie, aby woda była bezpieczna i pozbawiona szkodliwych związków chemicznych, których nie widać gołym okiem. Są to rozpuszczone w wodzie substancje, takie jak produkty przemiany materii ryb, rozkładające się resztki itp. Do tego celu służą dwa rodzaje wkładów filtracyjnych: chemiczne i biologiczne.

Chemiczne media filtracyjne mają za zadanie wyłapać wszystkie niechciane substancje. Mogą to być wkłady naturalnego pochodzenia, takie jak zeolit lub węgiel aktywny. Wychwytują one nieselektywnie wiele różnych zanieczyszczeń, między innymi związki azotowe, metale ciężkie, barwniki, pozostałości leków i wiele innych. Wkłady takie należy wymieniać, ponieważ z czasem tracą swoje właściwości. Świetnym rozwiązaniem są syntetyczne żywice usuwające z wody konkretne związki, np. azotany lub fosforany, jednocześnie klarujące ją wizualnie. Są co prawda droższe niż klasyczne absorbenty naturalne, jednak sporo z nich można regenerować, dzięki czemu odzyskują swoje pierwotne właściwości i można je stosować wielokrotnie.

Bardzo ważną rolę w filtrach spełniają także biologiczne wkłady filtracyjne. To na nich rozwija się pożyteczna mikroflora, która usuwa z wody przede wszystkim szkodliwe związki azotu i w mniejszym stopniu zanieczyszczenia organiczne. Pozwala to przede wszystkim na ograniczenie niekontrolowanego wzrostu glonów oraz zapobiega zatruciom u ryb.

Część filtrów posiada także dodatkowe funkcje, takie jak napowietrzanie pozwalające wzbogacić wodę w tlen. Niektóre konstrukcje umożliwiają umieszczenie wewnątrz filtra lub na wężach grzałki. W ten sposób uzyskujemy sprawne i równomierne ogrzanie wody.

Rodzaje filtrów akwariowych

Na przestrzeni lat opracowano wiele typów filtrów akwariowych, różniących się budową i funkcjonalnością: https://trzmiel.com.pl/akwarystyka-slodkowodna/filtry   Podstawowy podział filtrów obejmuje urządzenia pracujące wewnątrz zbiorników oraz poza nimi. Można je także podzielić na różne inne typy. Najpopularniejsze ich rodzaje omówimy poniżej.

Filtr wewnętrzny w akwarium

Jest to prosty i niezawodny filtr wody do akwarium, jednak o mocno ograniczonych zdolnościach filtracyjnych. Całe urządzenie umieszczone jest wewnątrz zbiornika, pod wodą. Zwykle filtry takie posiadają tylko pompkę i gąbkę, przez którą przepływa woda. Gąbka skutecznie oczyszcza wodę z zanieczyszczeń stałych, a na jej powierzchni wytwarza się mikroflora bakteryjna, jednak jej powierzchnia czynna jest niewielka i przy dużej obsadzie ryb nierzadko niewystarczająca. Część filtrów tego typu posiada dodatkowe komory, w których można umieścić dodatkowe wkłady filtracyjne. Do niektórych dołączone są akcesoria, takie jak dyfuzory napowietrzające lub deszczownie. Niewątpliwą zaletą filtra wewnętrznego jest bezpieczeństwo użytkowania, gdyż w razie jego awarii woda nie zaleje nam mieszkania. Nie bez znaczenia jest także niska cena zakupu i eksploatacji. Do wad tego typu filtra, oprócz niewielkich możliwości filtracyjnych, można także zaliczyć to, że zajmuje miejsce wewnątrz akwarium i pogarsza estetykę zbiornika, szczególnie w przypadku dużych modeli, które ciężko zamaskować. Filtry wewnętrzne są niezwykle popularne i stanowią częsty element gotowych zestawów akwarystycznych przygotowanych przez producentów.

Filtr kaskadowy do akwarium

Ten filtr do wody akwarium, popularnie zwany kaskadą, montowany jest na krawędzi szyby. Składa się ze zbiornika na media filtracyjne z wbudowaną pompką i rurki zasysającej. W akwarium umieszcza się rurkę, która pobiera wodę, natomiast zbiornik z mediami znajduje się na zewnątrz. Woda, przechodząc przez media od dołu do góry, zostaje oczyszczona i przelewa się z filtra do akwarium szerokim strumieniem tworzącym kaskadę (stąd jego nazwa). Filtr ten ma zdecydowanie większą powierzchnię filtracyjną i lepszą wydajność. Można go także wyposażyć w różne dodatkowe media. Praktycznie nie zajmuje w ogóle miejsca w zbiorniku, dzięki czemu zyskujemy dodatkową powierzchnię na rośliny lub elementy wystroju i poprawiamy estetykę aranżacji. Jednak musimy posiadać odpowiednią ilość miejsca na filtr obok zbiornika. Problem może stanowić również pokrywa. Niektórzy producenci przewidzieli możliwość stosowania kaskady i bez problemu można wyciąć w ich pokrywach odpowiedniej wielkości otwór pod filtr, jednak nie jest to regułą. Podobnie w przypadku szyb nakrywowych, używanych w popularnych kostkach, należy wybrać taką, która jest przystosowana do montażu kaskady. Filtry tego typu generują łagodny strumień wody i w długich zbiornikach może występować problem ze słabą cyrkulacją. Są to bezpieczne konstrukcje, które nawet w razie awarii nie zaleją nam pomieszczenia pod warunkiem, że wypływ wody nie zostanie zatkany i nie spiętrzy się ona powyżej krawędzi filtra. Filtr kaskadowy jest polecany zwłaszcza do nanoakwariów i niewielkich zbiorników, w których potrzebna jest skuteczna filtracja. Ale dostępne są również modele przystosowane do pracy w dużych litrażach.

Filtr kubełkowy

To najbardziej rozbudowany filtr do akwarium, dostępny w sklepach akwarystycznych takich jak Trzmiel.com.pl. Składa się z dużego pojemnika na media filtracyjne, tzw. kubełka. Wewnątrz niego znajduje się wiele różnych wkładów, które można zmieniać i dopasowywać w zależności od własnych potrzeb. U góry kubła znajduje się głowica z silnikiem zasysającym wodę, podłączone do niej węże zapewniają transport wody do i ze zbiornika. Jeden odpowiedzialny jest za pobieranie brudnej wody, a drugi za odprowadzenie czystej z powrotem do akwarium. Filtr kubełkowy to bardzo dobre rozwiązanie zwłaszcza do dużych akwariów, w których wymagana jest bardzo wydajna filtracja. Możliwości stosowania wkładów filtracyjnych są praktycznie nieograniczone. Sam filtr nie zajmuje prawie wcale miejsca w akwarium, jedynymi elementami w zbiorniku są rurka zasysowa i wylotowa. Jednak samo urządzenie jest duże i musi znajdować się poniżej tafli wody w określonej przez producenta minimalnej odległości. Zwykle umieszcza się go pod akwarium, musimy więc mieć odpowiednią ilość miejsca w szafce. Problemem może być również brak odpowiednich otworów technicznych do przeprowadzenia kabla i węży w meblach niezaprojektowanych do akwarystyki. Filtry te są także najdroższe z wyżej wymienionych, choć ich możliwości są zdecydowanie największe.

Oprócz wspomnianych rodzajów filtrów istnieje także wiele innych, takich jak filtry gąbkowe napędzane napowietrzaczem, filtry podżwirowe, sumpy, filtry hamburskie, hydroponiczne i inne. Dwa pierwsze są znanymi od dawna urządzeniami, które powoli wychodzą z użycia w akwariach amatorskich. Posiadają ograniczoną wydajność, zapewniają delikatną cyrkulację i znajdują zastosowanie w akwariach hodowlanych z narybkiem i krewetkariach. Natomiast filtry hamburskie, hydroponiczne i sumpy to rozbudowane, autorskie rozwiązania, projektowane pod konkretne akwarium.

Filtr w akwarium to jeden z kluczowych elementów wyposażenia, odpowiadający za czystą, zdrową i bezpieczną wodę. Właściwy model kupisz bez trudu, także online, w każdym dobrym sklepie akwarystycznym. Znajdziesz tam całą gamę wkładów, a eksperci z biura obsługi pomogą Ci wybrać idealne urządzenie, które spełni Twoje oczekiwania.

źródło: artykuł partnera