„Wieś miniona. Ciało, zdrowie, bezpieczeństwo”. Nowa książka Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

Książka „Wieś miniona. Ciało, zdrowie, bezpieczeństwo” to nowa publikacja Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Polecamy ją szczególnie miłośnikom historii (nie tylko tej śląskiej), etnografii i kultury. Ale też zainteresowanym medycyną oraz intymną sferą naszego życia.

 

„Wieś miniona. Ciało, zdrowie, bezpieczeństwo”, kolejna pozycja serii „Monografie i Materiały MGPE”, jest pracą zbiorową pod redakcją naukową Agnieszki Przybyły-Dumin, Krzysztofa Fokta i Przemysława Nocunia. Oto co w niej znajdziemy:

• Krzysztof Fokt o tym, jak w XVI i XVII-wiecznej wsi zapobiegano epidemiom i je zwalczano. Autor podkreśla, że to tematyka znacznie słabiej zbadana, a w związku z tym i mniej znana niż epidemie w ośrodkach miejskich. A przecież to właśnie na terenach wiejskich mieszkała większość naszych przodków.
• Beata Stuchlik-Surowiek o tym, co Jakub Kazimierz Haur, sekretarz króla Jana III Sobieskiego i autor poradników dla ziemian doradzał im w zakresie kobiecego zdrowia i urody. (…) nie ma chyba Haur zbytniego zrozumienia dla słabowitych niewiast – ocenia autorka. Niemniej z troską kieruje do pań wielce intymne nieraz porady. Jak chociażby taka: po skutecznej z Wenerą zabawie trzeba sobie zawsze uczynić uspokojenie: poleżeć sobie cicho (…).
• Izabela Kaczmarzyk o słowie, które płynęło do wiernych z ambony odnośnie ich zdrowia i chorób. Jak się okazuje, kaznodzieje zalecali nie tylko modlitwę, ale i środki całkowicie racjonalne. W każdym razie niektórzy.
• Krzysztof Bulla o znachorach z Chorzowa, praktykujących tam jeszcze w… dwudziestoleciu międzywojennym. Kto by pomyślał, że to właśnie w Królewskiej Hucie (Chorzowie) znajdował się największy ośrodek znachorstwa w II Rzeczypospolitej? Tak przynajmniej wynika z lektury międzywojennej prasy.
• Agnieszka Przybyła-Dumin o motywach zarazy w folklorze tradycyjnym i współczesnym.
• Beata Piecha-van Schagen o roli kobiecego ciała w naśladowaniu Chrystusa…
• … zaś Magdalena Toboła-Feliks wręcz przeciwnie, można by rzec. To znaczy o postrzeganiu kobiecego ciała w  kontekście procesów o czary od XVI po XVIII wiek. Czyli jako potencjalne siedlisko grzechu, rozpusty i szatana. Coś dla zauroczonych wystawą „Odczarować czarownice” w Muzeum Historii Katowic, której Magdalena Toboła-Feliks była współautorką (wraz z Agnieszką Fedorów-Skupień).
• Krzysztof Bulla i Przemysław Noparlik na podstawie archiwalnych dokumentów lokalizują zaginioną wieś Jakubowice. Autorzy rozwikłali zagadkę od lat nurtującą śląskich historyków!
• Janusz Lach i Aneta Marek przyglądają się zmianom w krajobrazie Sudetów Wschodnich po Wielkiej Powodzi z 1997 roku. Tu kapitalne zdjęcia ilustrujące wygląd miejsc dotkniętych powodzią sprzed pamiętnego kataklizmu i obecnie.
• Kamila Sawka-Adamczyk bada pamięć o kresowej wsi Wicyń. Opuszczenie przez wicynian w 1945 roku rodzinnej miejscowości było tragiczne w skutkach, spowodowało mechaniczne przerwanie ciągłości kulturowej ich dziedzictwa. Kolejnym pokoleniom utrudniono kontakt z ojcowizną, grobami przodków – pisze autorka. A jednak rozproszona wicyńska społeczność w pewien sposób przetrwała. Wysiedleńcy i ich potomkowie integrują się na różne sposoby, jednoczy ich pamięć o miejscu przedwojennego raju.

„Dzisiejszy” Wicyń w jakiś sposób nawiązuje do tytułów „Wieś zaginiona” / „Wieś miniona”, czyli do idei wsi, której już nie ma, choć wciąż się o niej pamięta – piszą we wstępie redaktorzy książki.