Czym jest indeks, a czym wskaźnik referencyjny?

Obecnie w Polsce przeprowadzana jest reforma wskaźnikowa, która polega na zastąpieniu wskaźnika referencyjnego WIBOR jego nowym odpowiednikiem, czyli WIRON-em. Celem reformy jest dostosowanie polskiego systemu finansowego do ogólnoświatowych trendów, które polegają na stosowaniu wskaźników referencyjnych opartych na transakcjach jednodniowych. Podobne reformy przeprowadzono m.in. w Szwajcarii, USA czy Wielkiej Brytanii.

 

Narodowa Grupa Robocza, która odpowiada za przeprowadzenie reformy, opracowała tzw. Mapę Drogową Plan ten zakłada, że od 1 stycznia 2025 r. WIBOR nie będzie już dłużej publikowany, a jego miejsce w umowach zajmie nowy wskaźnik WIRON.

Warto podkreślić, że zarówno WIBOR, jak i WIRON są zgodnie z unijnym Rozporządzeniem BMR. W rozporządzeniu tym znajdziemy również definicję indeksu i wskaźnika referencyjnego.

Czym jest rozporządzenie BMR?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 8 czerwca 2016 roku (dalej Rozporządzenie BMR) to dokument, który opisuje zasady opracowywania wskaźników referencyjnych. W dokumencie tym opisano nadzór nad instytucjami, które opracowują i udostępniają te wskaźniki uczestnikom rynku finansowego. Rozporządzenie BMR weszło w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, ale stosuje się je od 1 stycznia 2018 r.

Czym jest indeks, a czym wskaźnik referencyjny według Rozporządzenia BMR?

W Rozporządzeniu BMR stosuje się definicję o charakterze sekwencyjnym: wartość => indeks => wskaźnik referencyjny. Dokument wyjaśnia, kiedy wartość staje się indeksem, a indeks wskaźnikiem referencyjnym.

Zgodnie z przepisami, które znajdziemy w Rozporządzeniu BMR wartość stanie się indeksem, jeżeli:

• jest publikowana za pośrednictwem np. strony internetowej lub serwisu informacyjnego, a do informacji tej ma dostęp ogół społeczeństwa; oraz
• jest regularnie wyznaczana w całości lub częściowo z wykorzystaniem wzoru, innej metody kalkulacji lub poprzez ocenę i na podstawie co najmniej jednego składnika aktywów bazowych, cen (nawet szacunkowych), rzeczywistych bądź szacunkowych stóp procentowych, kwotowań, zatwierdzonych kwotowań lub innych wartości, czy też badań.  

Z kolei indeks stanie się wskaźnikiem referencyjnym w rozumieniu BMR, o ile:

• stanowi odniesienie do określonej kwoty przypadającej do zapłaty z tytułu instrumentu finansowego; lub
• stanowi odniesienie do określenia wartości instrumentu finansowego; lub
• jest stosowany do pomiaru funduszu inwestycyjnego w celu śledzenia stopy zwrotu takiego indeksu lub określenia alokacji aktywów z portfela, lub obliczania opłat za wyniki. 

 Oznacza to, że indeks jest czystą wartością liczbową i stanie się wskaźnikiem referencyjnym, gdy będą od niego zależeć np.  wyceny instrumentów finansowych, czy też odsetki, które należy uiszczać z tytułu umowy kredytowej. Można powiedzieć, że wskaźnik referencyjny to indeks, który znalazł swoje zastosowanie w umowie czy instrumencie finansowym jako odniesienie do obliczenia wartości zobowiązań umownych między stronami.

Najprościej rzecz ujmując, wskaźniki referencyjne to indeksy, które mają wpływ na ceny instrumentów oraz produktów finansowych. Jako przykład można podać banki, które korzystają ze wskaźników referencyjnych m.in. do wyznaczania oprocentowania kredytów. Oprocentowanie kredytu równa się bowiem sumie wskaźnika referencyjnego i marży banku.

Na świecie funkcjonuje wiele wskaźników referencyjnych. W Polsce podstawowy wskaźnik referencyjny to obecnie WIBOR, ale jak już wspomnieliśmy wyżej, zostanie niebawem zastąpiony przez nowy wskaźnik WIRON.

Więcej o WIBOR i WIRON oraz reformie wskaźników referencyjnych przeczytasz na https://www.bankiwpolsce.pl/wibor-wiron/.

źródło: artykuł partnera