Postęp technologiczny i rozwój internetu w XXI wieku, oprócz wielu pozytywów, mają też swoje złe strony. Nowe technologie i powszechny dostęp do globalnej sieci otworzyły możliwości dla złodziei, którzy wzbogacają się na niewiedzy i nieostrożności przeciętnych obywateli. Jednym z poważnych zagrożeń jest wyłudzenie kredytu, czyli udana lub nieudana próba zaciągnięcia zobowiązania finansowego z wykorzystaniem cudzych danych osobowych. Jak się przed tym bronić? Jak chronić swoje dane osobowe?
Wyłudzenie kredytu? Powszechnie znany problem
Z problemem wyłudzania kredytów Polacy borykają się już od wielu lat. Jedną z metod walki z nadużyciami miała być ustawa RODO, wprowadzona w Polsce w maju 2018 roku. Jej założenia wprowadziły wiele zmian w ochronie danych osobowych, jednak to nie rozwiązuje problemu.
Jak wskazują statystyki, według Związku Banków Polskich w roku 2014 zanotowano ponad 8 tys. prób wyłudzeń na łączną kwotę około 400 mln zł, a w 2017 r., tylko w trzecim kwartale, pojawiło się blisko 2 tys. prób wyłudzeń na kwotę 130,5 mln. zł. Problem rośnie z roku na rok, jednak pojawiają się też metody, które pozwalają przeciętnemu obywatelowi na ochronę danych osobowych w sieci i poza nią.
Najważniejsze: Ochrona dowodu osobistego
Podstawowym dokumentem tożsamości, na którym znajdują się wszystkie dane osobowe, jest dowód osobisty. Obecnie nie widnieje już na nim adres zameldowania, jednak pozostałe dane, jak imię, nazwisko, PESEL i data urodzenia są powszechnie dostępne dla osób, które są w posiadaniu skradzionego lub zagubionego dokumentu.
Fakt zagubienia lub kradzieży dowodu osobistego należy jak najszybciej zgłosić odpowiednim organom. W przypadku kradzieży bezwzględnie trzeba pójść na policję, a w każdym innym przypadku dowód osobisty należy zastrzec. Można to zrobić na dwa sposoby:
- przez infolinię banku, nie tylko tego, w którym obywatel posiada konto,
- w Biurze Informacji Kredytowej, czyli BIK – zastrzeżenie dowodu można wykonać przez internet, pod warunkiem, że zostało tam wcześniej założone bezpłatne konto.
O zagubieniu lub kradzieży dowodu warto poinformować też Urząd Gminy – informacja ta jest widoczna na wniosku o wydanie nowego dokumentu.
Alerty w BIK
Biuro Informacji Kredytowej (BIK) to instytucja, do której zwracają się banki i firmy pożyczkowe, które w ten sposób weryfikują zdolność i historię kredytową potencjalnych pożyczko- i kredytobiorców. Alerty BIK to ostrzeżenia przed wyłudzeniem –to powiadomienia SMS lub e-mail, które przychodzą w momencie, gdy w BIK pojawi się zapytanie o naszą historię kredytową ze współpracujących instytucji, co jest standardowym elementem procesu kredytowego i pożyczkowego. Jeśli klient sam nie składał żadnych wniosków o kredyt, nie kupował nic na raty ani nie poręczał kredytu, to pojawienie się Alertu może oznaczać, że ktoś próbuje wziąć kredyt lub pożyczkę na jego dane. Klient dowie się z Alertu także o próbie podpisania umowy, np. z firmą telekomunikacyjną na zakup drogiego telefonu z abonamentem dzięki zapytaniom o dane z Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor.
Dzięki ostrzeżeniu z BIK, klient ma szansę szybko i skutecznie zareagować na każdą próbę wyłudzenia. W Alercie BIK podana jest data zdarzenia, nazwa instytucji, która pyta o dane klienta oraz numer infolinii BIK – na wypadek, gdyby potrzebne było wsparcie w wyjaśnieniu sprawy.
Alerty BIK są płatne – jako samodzielna usługa (24 zł/ za cały rok), a także w Pakiecie BIK (w którym jest pełna ochrona, tj. aktywne przez 12 miesięcy Alerty BIK, Wskaźnik BIK, Zastrzeganie dokumentów, Zastrzeżenie kredytowe, Analizator Kredytowy BIK oraz 6 Raportów z historią kredytową).
Ochrona danych osobowych w sieci
Ochrona danych osobowych w internecie budzi wiele kontrowersji. Wielu Polaków nie wie, jak może chronić swoje dane, a istnieje też grupa, która nie ma świadomości, że w ogóle może to robić.
Do najprostszych sposobów ochrony danych należy uważne ich udostępnianie. Szczególną ochroną warto otoczyć pesel, numer telefonu i adres, są to bowiem dane, których używają banki do uwierzytelniania różnych operacji. Tam, gdzie jest to możliwe, warto kupować przedmioty i usługi bez zakładania konta w serwisie. Warto na bieżąco aktualizować oprogramowanie na komputerze i smartfonie oraz stosować unikalne i trudne do złamania hasła (min. 13 znaków) w każdym z miejsc w internecie. Pomocny może być to menedżer haseł.
Rozwiązaniem znacznie podnoszącym bezpieczeństwo jest stosowanie VPN. VPN to wirtualna sieć prywatna, której zadaniem jest szyfrowanie danych przesyłanych przez internet. W ten sposób tożsamość użytkownika jest chroniona przed kradzieżą danych, a dane te są zaszyfrowane, a przez to niemożliwe do odczytu. VPN ochrania też adres IP oraz uniemożliwia gromadzenie metadanych użytkownika. Dodatkowym plusem jest zabezpieczenie historii przeglądanych stron.
Szyfrowanie połączeń sieciowych i maili jest też możliwe z poziomu przeglądarki internetowej. Ochrona będzie słabsza, ale w połączeniu z innymi możliwościami daje bezpieczeństwo. Użytkownicy popularnych przeglądarek – Firefox, Firefox for Android, Opera, Chrome – mogą zainstalować wtyczkę HTTPS Everywhere. Warto się zainteresować także programem Pretty Good Privacy.
100% bezpieczeństwa?
Wymienione wyżej metody pozwalają ochronić się przed wyłudzeniem kredytu na skutek kradzieży danych osobowych. Nie dają jednak 100% bezpieczeństwa, dlatego przede wszystkim trzeba pamiętać o rozsądnym gospodarowaniu własnymi danymi i nieudostępnianiu ich każdemu, kto o nie poprosi, zarówno w świecie realnym, jak i wirtualnym.
źródło: https://zaradnyfinansowo.pl/wyludzenie-kredytu/ źródło: artykuł partnera
Porady opracował zespół ekspertów z serwisu Top VPN – strony recenzującej usługi VPN i doradzającej w zakresie bezpieczeństwa i prywatności w Internecie.
