Zima w kalendarzu i co za oknem – co przynosi najchłodniejsza pora roku?

22 grudnia to data, która wyznacza początek kalendarzowej zimy w Polsce. To moment, kiedy symbolicznie żegnamy jesień i przygotowujemy się na najchłodniejsze dni. Czy zima faktycznie daje o sobie znać w tym czasie, czy może każe na siebie czekać? W Polsce zima bywa kapryśna – raz zaskakuje śnieżnym krajobrazem, innym razem przypomina bardziej listopadową szarugę z powiewami wiosny.

Ostrzeżenie meteorologiczne – silny wiatr w górach śnieg 

Pierwszy dzień zimy przywitał nas ostrzeżeniem meteorologicznym i zmiennymi warunkami. Meteorolodzy ostrzegają, że 22 grudnia 2024 roku będziemy zmagać się z silniej wiejącym wiatrem i intensywnymi opadami śniegu. W ciągu dnia zachmurzenie duże. Opady deszczu, deszczu ze śniegiem, miejscami śniegu. W rejonie Sudetów możliwe sumy opadów od 10 do 15 mm, w tym przyrost pokrywy śnieżnej około 10 cm. Wiatr  porywisty, na wschodzie i miejscami w centrum porywy do 55 km/h, w rejonie Sudetów 65 km/h, a w rejonach podgórskich Karpat do 85 km/h, południowy i południowo-zachodni. Wysoko w górach porywy do 130 km/h, powodujące miejscami zawieje i zamiecie śnieżne, stopniowo słabnący. – czytamy w najnowszej prognozie IMGW 

Zima – czas kontrastów

Kalendarzowa zima trwa od 22 grudnia do 21 marca i obejmuje okres, w którym dni są najkrótsze, a noce najdłuższe. Chociaż ten czas kojarzy się głównie z chłodem i śniegiem, nie zawsze tak wygląda. Coraz częściej mamy do czynienia z ociepleniem klimatu, co wpływa na zimowe miesiące w Polsce.

Z jednej strony góry, takie jak Tatry czy Bieszczady, przyciągają turystów pokrytymi śniegiem stokami i zachęcają do aktywnego wypoczynku. Z drugiej strony na nizinach często widzimy jedynie deszcz i mgłę, co bywa rozczarowujące dla poszukiwaczy zimowego klimatu.

Dlaczego mamy zimę?

Zima jest efektem nachylenia osi Ziemi względem Słońca. W okresie zimowym półkula północna jest mniej nasłoneczniona, co sprawia, że otrzymuje mniej energii cieplnej. Mniej słońca to również mniej ciepła, dlatego temperatury spadają, a krajobraz zmienia się na bardziej surowy.

W Polsce zimą dominują dwa główne układy pogodowe:

• Wyże syberyjskie, które przynoszą mroźne i suche powietrze ze wschodu.
• Niże atlantyckie, które niosą wilgotne masy powietrza, często powodując odwilże i opady deszczu zamiast śniegu.

Śnieg – fascynująca struktura

Śnieg powstaje w wyniku krystalizacji pary wodnej w chmurach. Każdy płatek śniegu ma sześciokątną symetrię, ale nie ma dwóch identycznych płatków – ich kształt zależy od temperatury i wilgotności powietrza podczas formowania. Śnieg nie tylko upiększa krajobraz, ale ma również znaczenie dla ekosystemów. Warstwa śniegu działa jak izolator, chroniąc rośliny i zwierzęta przed ekstremalnym mrozem.

Dlaczego dni są krótsze zimą?

Podczas zimy Słońce wędruje po niższej części nieba, a jego droga jest krótsza. W Polsce, na przykład w grudniu, dzień trwa zaledwie około 7 godzin, podczas gdy w lecie – nawet ponad 16 godzin. Po 22 grudnia dni stopniowo stają się dłuższe, co oznacza, że światło powoli wraca do naszego życia.

Czy zima się zmienia?

Z badań klimatycznych wynika, że zimy w Polsce stają się coraz cieplejsze. W XX wieku średnia temperatura zimowa wzrosła o około 1°C. To efekt globalnego ocieplenia, które powoduje rzadsze występowanie długotrwałych mrozów i śnieżnych zim.

 

 

Minimalna temperatura powietrza oraz minimalna temperatura przy gruncie za minioną noc i minimalna temperatura powietrza na przestrzeni ostatnich lat. #pogoda #pomiary #StacjeSynoptyczne #temperatura #minimalna #noc #HistoriaPogody #IMGWCMM #IMGWmodele https://t.co/FSxM3e2suc pic.twitter.com/6NFUAep6xD

— IMGW-PIB Centrum Modelowania Meteorologicznego (@IMGW_CMM) December 22, 2024