Skala podatkowa, kwota wolna od podatku, koszty uzyskania przychodu i inne ważne definicje ustawy o PIT

Podstawy funkcjonowania skali podatkowej, opisuje jeden z podstawowych polskich aktów prawnych, regulujących sprawy podatkowe – czyli Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz.U.2020.1426 z późn. zmianami), zwana dalej ustawą o PIT. Aby zrozumieć mechanizmy działania systemu podatkowego, na początku należy przede wszystkim poznać kilka podstawowych pojęć, takich jak przychód, koszt uzyskania przychodu, dochód, kwota wolna od podatku, czy skala podatkowa.

Przychód

Definicja przychodu została przez ustawodawcę zawarta w kilku miejscach ustawy o PIT. Można ją podzielić na różne grupy, z których do najpopularniejszych w Polsce należą: przychody ogólne, przychody z pracy i przychody z działalności gospodarczej. Definicje tych rodzajów przychodów zawarte są w art. 11 – 13 ustawy o PIT.

przychód ogólnie

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

przychód z pracy

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

przychód z działalności gospodarczej

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Koszty uzyskania przychodu

Definicja kosztów uzyskania przychodu jest o tyle ważna, że wpływa na obliczenie dochodu, który znów – jest podstawą opodatkowania. Została zawarta w art. 22 ustawy o PIT:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Dochód

Dochód stanowi element podstawy opodatkowania, na przykład w systemie tak zwanej skali podatkowej, został opisany w art. 9 i 24 ustawy o PIT. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

U podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Skala podatkowa

Skala podatkowa jest jedną z ogólnych zasad opodatkowywania dochodów. Określa kwotę, jaką wynosi podatek. Zgodnie z art. 27 ustawy o PIT, dzieli podatników na dwie grupy, w zależności od podstawy obliczenia podatku w złotych. Przy kwocie do 85 528 zł podatek wynosi 17 %, minus kwotę zmniejszającą podatek. Powyżej kwoty 85 528 zł, podatek wynosi 14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł, minus kwotę zmniejszającą podatek.

Kwota wolna od podatku

Kwota wolna od podatku, to kwota zmniejszająca podatek. Zależna jest od wysokości podstawy obliczenia podatku. W przypadku i została podzielona na 4 grupy.

Postawa obliczenia podatku równa albo mniejsza niż 8000 zł – kwota wolna od podatku to 1360 zł;

Postawa obliczenia podatku powyżej 8000zł, ale nie przekraczająca 13 000 zł – kwota wolna od podatku 1360 minus 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) ÷ 5000 zł’

Postawa obliczenia podatku powyżej 13 000 zł do 85 528 zł – kwota wolna od podatku 525,12 zł;

Postawa obliczenia podatku powyżej 85 528 zł do maksymalnie 127 000 – kwota wolna od podatku 525,12 zł minus 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł.