Podatek od darowizny – ile wynosi? Jak go policzyć? Odpowiadamy na najważniejsze pytania

Ktoś sprezentował Ci samochód, mieszkanie, a może przekazał sporą sumę gotówki? Taka sytuacja może (i powinna!) cieszyć. Ale czy wiesz, że może będzie trzeba w związku z tym odprowadzić podatek od darowizny? Dowiedz się więcej na ten temat. Odpowiadamy na najczęstsze pytania.

Darowizna a spadek – czy są tym samym?

Pojęcia darowizna i spadek są często ze sobą utożsamiane, jednak z perspektywy prawa to dwie różne rzeczy.

• Spadek jest dziedziczony po śmierci spadkodawcy – na mocy prawnej (z uwagi na pokrewieństwo) lub ze względu na pozostawiony testament.
• Darowiznę przekazuje nieodpłatnie sam darczyńca, „za życia”.

 Te sytuacje łączy jednak podobna zasada: otrzymane korzyści podlegają obowiązkowi podatkowemu.

Ile wynosi podatek od darowizny?

Na wysokość podatku od darowizny wpływają dwa podstawowe elementy. Są to:

• stopień pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym;
• wartość przekazanego majątku (nie tylko jednorazowo, ale na przestrzeni 5 lat).

W praktyce wyróżnia się 3 grupy podatkowe. Do każdej z nich są przypisane odpowiednie wartości kwoty wolnej od podatku od darowizny oraz progi podatkowe powyżej tej sumy.

I grupa podatkowa

To małżonek/małżonka, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierbowie, ojczym/macocha, rodzeństwo, teściowie oraz synowa/zięć. Kwota wolna od podatku od darowizny dla tej grupy to 36 120 zł.

Powyżej tej kwoty podatek wynosi odpowiednio:

• od 0 do 11 833 zł – 3% wartości darowizny;
• od 11 833 zł do 23 365 zł – 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• powyżej 23 665 zł – 946,60 zł + 7% nadwyżki ponad 23 665 zł.

II grupa podatkowa

Do tej grupy zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, a także zstępnych i małżonków pasierbów oraz małżonków rodzeństwa, rodzeństwa małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych. Kwota wolna od podatku przy darowiznach na rzecz takich osób wynosi 27 090 zł.

Powyżej tej kwoty trzeba zapłacić odpowiednio:

• od 0 do 11 833 zł – 7% wartości darowizny;
• od 11 833 zł do 23 365 zł – 828,40 zł i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• powyżej 23 665 zł – 1 893,30 zł + 12% nadwyżki ponad 23 665 zł.

III grupa podatkowa

Zaliczają się do niej pozostali obdarowani – niespokrewnieni i niespowinowaceni z darczyńcą. W ich przypadku kwota wolna od podatku to 5 733 zł, natomiast wartości podatku powyżej tej sumy to odpowiednio:

• od 0 do 11 833 zł – 12% wartości darowizny;
• od 11 833 zł do 23 365 zł – 1 420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• powyżej 23 665 zł – 3 313,20 zł + 20% nadwyżki ponad 23 665 zł.

Uwaga! Jeśli darowizna nie została zgłoszona, a konieczność odprowadzenia podatku ujawniono np. na drodze kontroli – trzeba będzie zapłacić 20% wartości majątku, bez względu na stopień pokrewieństwa z darczyńcą!

Kiedy nie trzeba płacić podatku od darowizny?

Podatku od darowizny nie zapłacisz, jeśli spełnisz dwa warunki:

• jesteś dla darczyńcy członkiem najbliższej rodziny, tj. małżonkiem, dzieckiem, wnukiem, prawnukiem, rodzicem, dziadkiem, pradziadkiem, pasierbem, siostrą/bratem lub macochą/ojczymem;
• oraz zgłosisz fakt otrzymania darowizny w ciągu 6 miesięcy od tego zdarzenia do urzędu skarbowego na zgłoszeniu SD-Z2 – pod warunkiem, że jej wartość (lub wartość łączna wszystkich dóbr przekazanych przez daną osobę przez 5 lat) przekracza 36 120 zł.

Co zrobić, gdy nie stać mnie na podatek od darowizny?

Perspektywa otrzymania darowizny budzi Twoje wątpliwości, bo może się to wiązać ze zobowiązaniami finansowymi? Tak może być w dwóch sytuacjach.

Po pierwsze, kłopotliwa może być omawiana kwestia podatku – zwłaszcza jeśli otrzymujesz majątek od osoby niespokrewnionej ze sobą. Wówczas kwota do zapłaty w urzędzie skarbowym może być wysoka, szczególnie gdy w grę wchodzi mieszkanie. W takim przypadku warto policzyć, czy przyjęcie darowizny się opłaca. Jeśli tak, wyjściem z sytuacji może być np. zaciągnięcie kredytu na poczet podatku.

Po drugie, problemem może być otrzymanie w ramach darowizny majątku obarczonego długami. Niespłacone zobowiązania „przejdą” na Ciebie. Często można je jednak rozłożyć na bezpieczne, niskie raty – zrobisz to, jeśli należność jest obsługiwana np. przez Ultimo. Wystarczy skorzystać np. z portalu obsługi zadłużenia klienta online albo „dogadać się” telefonicznie.

Pamiętaj przy tym, że przyjęcie darowizny nie jest Twoim obowiązkiem. Możesz ją odrzucić, podobnie jak spadek. Podejmij więc świadomą, rozsądną decyzję.

źródło: artykuł partnera, materiał sponsorowany